Á Vảy Nến Là Bệnh Gì, Có Chữa Được Không? Nguyên Nhân
Á vảy nến là bệnh da liễu mãn tính. Triệu chứng lâm sàng của bệnh tương tự như bệnh vảy nến nhưng đặc điểm, căn nguyên, cơ chế bệnh sinh và một vài yếu tố khác lại hoàn toàn khác. Bệnh xuất hiện dai dẳng nhưng thường không gây nguy hiểm là không làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức sức khỏe. Tuy nhiên những triệu chứng của bệnh làm mất thẩm mỹ, gây ra nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày.
Á vảy nến là bệnh gì?
Á vảy nến (Parapsoriasis) là một thuật ngữ thể hiện cho tình trạng vùng da bệnh có những triệu chứng lâm sàng tương tự như bệnh vảy nến nhưng một số yếu tố gồm đặc điểm, căn nguyên, cơ chế và đặc điểm lại hoàn toàn khác so với căn bệnh này.
Hiện tại vẫn chưa có biện pháp điều trị dứt điểm bệnh lý. Tuy nhiên phần lớn những người mắc bệnh có đáp ứng tốt với các phương pháp chăm sóc, kiểm soát triệu chứng. Từ đó giúp bệnh tiến triển khá lành tính.
Một số dạng á vảy nến thường gặp cùng với đặc điểm nhận biết
Dựa trên đặc điểm lâm sàng, bệnh á vảy nến được chia thành 3 dạng. Bao gồm: Á vảy nến thể loang lổ, thể giọt và thể mảng.
Á vảy nến thể giọt
Á vảy nến thể giọt là thể bệnh xảy ra phổ biến ở mọi lứa tuổi, giới tính. Tuy nhiên nam giới là đối tượng dễ mắc bệnh nhất. Triệu chứng của thể bệnh này được chia thành 2 giai đoạn. Đó là giai đoạn cấp tính và giai đoạn mãn tính.
Giai đoạn cấp tính
Những tổn thương xảy ra ở da chủ yếu là dạng sẩn nhỏ và mụn mủ. Đối với những trường hợp bệnh nặng, vùng da bệnh có thể xuất hiện những vết loét bẩn với đường kính khoảng 1cm và bị vảy tiết hoại tử.
Triệu chứng của bệnh thường hình thành ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và đầu. Vùng da bệnh sẽ xuất hiện sẹo lõm gây mất thẩm mỹ khi các tổn thương trên da đã lành.
Trong trường hợp những triệu chứng của bệnh hình thành ở cơ quan sinh dục, tổn thương da thường sẽ mang các vết loét tương tự như bệnh áp tơ. Các triệu chứng cấp tính của bệnh thường kéo dài trong khoảng thời gian từ 3 – 6 tháng.
Giai đoạn mãn tính
Triệu chứng của bệnh á vảy nến thể giọt giai đoạn mãn tính thường xảy ra với mức độ nhẹ hơn so với giai đoạn cấp tính. Những vết sẩn đỏ, nhỏ, có xu hướng rải rác trên bề mặt da và xuất hiện với đường kính từ 2 – 5mm, tổn thương da là đặc trưng của bệnh.
Thông thường, những sẩn nước khi xuất hiện trên da sẽ thuyên giảm sau khoảng 2 – 3 tuần. Sau đó hình thành các vảy da. Đến thời điểm bong tróc, những vảy này thường tróc cùng một lúc, tróc toàn bộ, không giống như bệnh vảy nến thông thường.
Đối với giai đoạn mãn tính, những triệu chứng của bệnh thường xuất hiện dai dẳng. Đồng thời chúng tái phát theo từng đợt. Tuy nhiên, thể bệnh này có thể được kiểm soát, chữa dứt điểm nếu được điều trị tốt.
Á vảy nến thể mảng
Á vảy nến thể mảng cũng là một dạng bệnh xảy ra phổ biến. Bệnh xuất hiện chủ yếu ở nam giới và thường gặp ở những người có độ tuổi từ 30 – 50.
Không giống như thể giọt, những triệu chứng của bệnh thường xảy ra một cách âm thầm, không bùng phát đột ngột. Những mảng da thâm nhiễm, xuất hiện với màu sắc không giống nhau là đặc trưng của bệnh.
Mảng da thường xuất hiện với hình bầu dục. Chúng có kích thước dao động trong khoảng 2 – 3cm, không có ranh giới rõ với những vùng da xung quanh và không ngứa. Những triệu chứng của bệnh thường tập trung ở lòng bàn tay, cột sống, lòng bàn chân và da đầu.
Hầu hết trường hợp mắc bệnh lý này đều có tiến triển mãn tính. Tuy nhiên mức độ nghiêm trọng của những triệu chứng có xu hướng giảm đáng kể vào mùa hè. Điều này xuất hiện là do ảnh hưởng của ánh nắng mặt trời.
Á vảy nến loang lổ
Đây là thể bệnh xảy ra phổ biến ở những người có độ tuổi từ 20 – 60. Tương tự như các thể bệnh còn lại, bệnh á vảy nến loang lổ cũng xảy ra phổ biến ở nam giới.
Những mảng da nhỏ có màu tím hoặc đỏ là những biểu hiện ban đầu của bệnh. Sau một thời gian ngắn, những mảng này nhiễm sắc, teo da. Đồng thời xuất hiện các vảy và sẩn da. Bệnh tương đối lành tính. Tuy nhiên bệnh thường tiến triển vĩnh viễn và xảy ra kéo dài.
Bệnh á vảy nến xuất hiện do đâu?
Nguyên nhân chủ yếu khiến bệnh á vảy nến hình thành và phát triển vẫn chưa được xác định cụ thể. Tuy nhiên một số bác sĩ và chuyên gia cho rằng, bệnh có thể xảy ra do phản ứng dị ứng. Bởi kết quả nghiên cứu đã cho thấy rằng, tồn tại Ig lắng đọng tại trung bì. Ngoài ra, bệnh cũng có khả năng khởi phát do một số yếu tố sau:
- Rối loạn hệ miễn dịch
- Nhiễm một số loại vi khuẩn
- Di truyền
- Tâm lý căng thẳng, stress quá mức
- Thường xuyên phơi mình, làm việc lâu dưới ánh sáng mặt trời
- Sinh sống và làm việc ở những môi trường ô nhiễm, độc hại, có nhiều hóa chất, khói bụi…
Mức độ nguy hiểm của bệnh á vảy nến
Hầu hết những thể bệnh của á vảy nến đều có xu hướng xảy ra dai dẳng, kéo dài. Tuy nhiên bệnh tiến triển khá lành tính và thường không gây nguy hiểm. Đối với một số trường hợp nghiêm trọng, những triệu chứng của bệnh lan rộng, á vảy nến có thể phát triển mạnh và chuyển thành bệnh da cận ác tính. Cụ thể như u sùi dạng nấm.
Ngoài ra nếu bạn thường xuyên gãi, cào hoặc ma sát mạnh vào vùng da đang bị tổn thương, chăm sóc không cẩn thận cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc phải những vấn đề, bệnh lý liên quan đến tình trạng nhiễm trùng.
Bệnh á vảy nến được chẩn đoán như thế nào?
Để chẩn đoán bệnh á vảy nến, bác sĩ chuyên khoa sẽ dựa vào hình ảnh mô học và những triệu chứng lâm sàng của bệnh. Ngoài ra, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán phân biệt căn bệnh này với những vấn đề, bệnh lý có triệu chứng tương tự.
Đối với thể á vảy nến thể giọt, bệnh cần được phân biệt với:
- Giang mai II
- Bệnh vảy nến thể giọt: Để phân biệt cần dựa vào kết quả hình ảnh của phương pháp cạo vảy Brocq.
Đối với thể á vảy nến thể mảng, bệnh cần được phân biệt với:
- Bệnh vảy nến thể mảng.
Đối với thể á vảy nến loang lổ, bệnh cần được phân biệt với:
- Bệnh á sừng do vi khuẩn
- Bệnh viêm da do quần áo
- Bệnh viêm phấn hang Gibert.
Các phương pháp điều trị bệnh á vảy nến
Á vảy nến là một bệnh mãn tính. Do đó, bệnh thời xảy ra dai dẳng, diễn biến kéo dài rất khó chữa trị. Hiện tại chưa có phương pháp nào có thể điều trị khỏi hoàn toàn căn bệnh này. Tuy nhiên nếu chữa bệnh đúng cách, kết hợp chế độ sinh hoạt, chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý, người bệnh có thể kiểm soát tốt những triệu chứng của bệnh. Đồng thời giúp phòng ngừa bệnh tái phát trong một thời gian dài.
Chữa bệnh á vảy nến bằng Tây y
Phương pháp điều trị bệnh á vảy nến bằng Tây y phụ thuộc vào từng thể bệnh.
Điều trị bệnh á vảy nến thể giọt
Đối với thể giọt, người bệnh cần áp dụng đồng thời phương pháp điều trị tại chỗ cùng với phương pháp điều trị toàn thân.
Thể bệnh này được điều trị bằng cách sử dụng thuốc uống, thuốc bôi và áp dụng liệu pháp ánh sáng.
Những phương pháp điều trị tại chỗ, gồm:
- Thuốc mỡ corticoid dạng bôi: Thuốc mỡ corticoid dạng bôi có tác dụng cải thiện tình trạng sưng viêm da và giảm ngứa. Người bệnh cần dùng thuốc đúng với liều lượng và đúng với thời gian sử dụng mà bác sĩ yêu cầu. Điều này sẽ giúp bạn hạn chế mắc phải những tác dụng phụ không mong muốn như rạn da, teo da… Đối với bệnh á vảy nến thể giọt mãn tính, người bệnh cần sử dụng luân phiên thuốc mỡ corticoid cùng với một số loại thuốc bôi khác.
- Trị liệu PUVA: Trị liệu PUVA hay còn gọi là liệu pháp quang trị liệu. Liệu pháp này hoạt động bằng cách chiếu tia UVA lên vùng da bệnh để kiểm soát những tổn thương. Đồng thời chống phân gián giúp giảm dày sừng da. Liệu pháp quang trị liệu tương đối an toàn, phù hợp với nhiều đối tượng ngay cả khi bệnh lý đang trong giai đoạn mãn tính hay cấp tính.
- Tắm nắng: Tắm nắng là một hình thức sử dụng tia UVA tự nhiên để chiếu vào vùng da bệnh. Trong ánh sáng mặt trời có chứa UVB và UVA. Người bệnh có thể tắm nắng trong khung giờ từ 6 giờ đến 9 giờ sáng trong 10 phút. Hoạt động này sẽ giúp hỗ trợ điều trị những triệu chứng trên da.
Các phương pháp điều trị toàn thân, gồm:
- Uống vitamin C liều cao: Vitamin C khi được đưa vào cơ thể sẽ mang tác dụng tăng sinh collagen trong da. Đồng thời giúp phục hồi những tế bào đang bị tổn thương. Để đạt được hiệu quả chữa bệnh cao, người bệnh cần sử dụng kết hợp vitamin C cùng với biện pháp tắm nắng.
- Dùng thuốc corticoid đường uống với liều trung bình: Trong trường hợp thuốc corticoid dạng kem bôi không mang lại đáp ứng tốt, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn sử dụng corticoid đường uống. Tuy nhiên người bệnh cần thận trọng khi sử dụng loại thuốc này. Bởi việc dùng corticoid đường uống có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Trước khi sử dụng thuốc, người bệnh nên thông báo với bác sĩ nếu bạn đang bị loãng xương, suy giảm hệ miễn dịch, mắc bệnh tiểu đường…
- Kháng sinh (disulfone, cyclin): Đối với những bệnh nhân có nghi ngờ nhiễm khuẩn, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn sử dụng thuốc kháng sinh.
Nhiều giả thuyết cho rằng, bệnh á vảy nến thể giọt có thể diễn biến xấu và bị kích ứng bởi những tình trạng nhiễm khuẩn. Chính vì thế, nếu bị viêm amidan và viêm họng trong thời gian bệnh bùng phát, người bệnh cần sớm điều trị dứt điểm những bệnh lý này và một số bệnh lý khác có liên quan đến tình trạng nhiễm khuẩn.
Điều trị bệnh á vảy nến thể mảng và thể loang lổ
Bệnh á vảy nến thể mảng và thể loang lổ chủ yếu áp dụng những phương pháp điều trị tại chỗ, dùng liệu pháp PUVA và sử dụng thuốc uống.
- Retinoides: Retinoides là loại thuốc có khả năng điều biến hệ miễn dịch và ức chế quá trình tăng sinh tế bào sừng. Loại thuốc này thường được sử dụng trong khoảng thời gian từ 3 – 4 tuần.
- Thuốc điều trị tại chỗ (Meschloresthamine, Chlormethine…): Sử dụng dung dịch thuốc hòa với nước theo tỉ lệ 1:5. Sau đó dùng bông gòn thấm dung dịch này và lau nhẹ lên những vùng da đang bị tổn thương. Để cải thiện những triệu chứng trên bề mặt da, người bệnh nên thoa cách ngày. Tuy nhiên những loại thuốc dùng trong điều trị tại chỗ có khả năng phát sinh thêm một số tác dụng phụ. Cụ thể như khô da, sẫm màu da.
- Trị liệu PUVA
Sử dụng mẹo dân gian chữa trị bệnh á vảy nến
Bên cạnh phương pháp chữa trị bệnh á vảy nến bằng Tây y, người bệnh có thể dùng thêm mẹo dân gian để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh, làm giảm bớt những triệu chứng do bệnh gây ra.
Một số mẹo dân gian chữa á vảy nến được sử dụng phổ biến:
- Dùng lá trầu không: Mang 15 – 20 lá trầu không già rửa sạch, cho vào cối giã nhuyễn hoặc vò nát. Đun sôi lá cùng với 1 lít nước. Người bệnh sử dụng nước này để tiến hành ngâm và rửa những vùng da đang bị bệnh.
- Sử dụng lá trà xanh: Dùng một nắm to lá trà xanh rửa sạch, ngâm với nước muối. Mang lá trà xanh đun cùng với 1 – 2 lít nước. Sau đó mang nước này ngâm và rửa vùng da bệnh.
- Bôi lá lốt: Sử dụng một nắm lá lốt già nhưng còn tươi. Mang lá lốt rửa sạch, cho lá vào cối và giã nát. Dùng ray hoặc vải mùng chắt lấy phần nước cốt. Dùng tăm bông hoặc bông gòn thấm nước cốt lá lốt và bôi lên vùng da đang bị bệnh.
Mẹo dân gian dùng trong điều trị bệnh á vảy nến chủ yếu làm sạch, sát trùng vùng da đang bị vảy nến. Đồng thời làm giảm triệu chứng khô da và tróc vảy. Trong trường hợp sử dụng biện pháp này để chữa bệnh thì hiệu quả đạt được sẽ không cao.
Do đó, tốt nhất người bệnh vẫn nên đến bệnh viện, khám bác sĩ chuyên khoa. Sau đó áp dụng những phương pháp điều trị chính thống. Người bệnh cần tránh chậm trễ, bỏ qua giai đoạn vàng điều trị. Bởi điều này sẽ khiến bệnh nhanh chóng phát triển theo chiều hướng xấu và gặp nhiều khó khăn trong quá trình điều trị.
Mặc dù bệnh á vảy nến xuất hiện dai dẳng, kéo dài và tiến triển trong nhiều năm nhưng phần lớn bệnh không gây nguy hiểm, tương đối lành tính. Tuy nhiên để giảm thiểu nguy cơ bệnh phát triển thành u sùi dạng nấm hoặc gây một số biến chứng khác, người bệnh nên đến bệnh viện, khám bệnh định kỳ và điều trị bệnh theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Thuốc dân tộc
Ngày Cập nhật 12/09/2022
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!