Cây Xạ Đen - Tác Dụng Chữa Bệnh Và Cách Dùng Hiệu Quả

Nhiều nghiên cứu kho học cho biết, cây xạ đen có nhiều tác dụng như giải độc và thanh nhiệt, giúp hỗ trợ điều trị ung thư và chữa viêm nhiễm. Ngoài ra, dược liệu còn giúp cải thiện các bệnh lý khác như tiểu đường, men gan cao,… 

Hình ảnh cây xạ đen
Cây xạ đen – Vị thuốc chữa ung thư

+ Tên gọi khác: Cồn duồng hoặc duồng khu theo tiếng Mường, bách giải, quả nâu, đồng triều, bạch vạn hoa, cây dây gối, cây ung thư

+ Tên khoa học: Celastrus hindsii

+ Họ: Celastraceae

Đặc điểm thực vật của cây xạ đen

Bạch vạn hoa hay cây xạ đen là loại cây dây leo thân gỗ. Cây thường mọc thành búi, có chiều dài từ 3 – 10 m. Cành cây tròn, khi non có màu xám nhạt và không có lông nhưng khi cây trưởng thành màu thân thường chuyển sang màu nâu rồi sang màu xanh, có nhiều lông.

Lá cây mọc so le, đầu lá nhọn với phiến lá hình bầu dục xoay ngược. Mép lá không có răng cưa, có 7 cặp gân phụ và mặt lá không có lông. Cuống lá dài 5 – 7 mm. Lá cây thường không rụng theo mùa.

Hoa mọc thành chùm ở nách hay ngọn cây, có chiều dài 5 – 10 cm. Cánh hoa có màu trắng, cuống hoa dài 2 – 4 mm. Quả nang dạng hình trứng, dài khoảng 1 cm. Khi khô nổ thành 3 mảnh. Hạt có màu hồng. Cây thường ra hoa vào tháng 3 – 5 và ra quả vào tháng 8 – 12.

Phân loại cây xạ đen

Theo các chuyên gia thực vật học, cây xạ đen chỉ có một loại duy nhất. Nhưng, nếu tính về nhóm họ xạ, có hai nhóm chính là xạ đen và xạ vàng. Tuy nhiên, cũng có một số thông tin phân chia họ xạ thành 9 loại. Cụ thể gồm các loại như cây xạ đen, xạ vàng, xạ trắng, xạ đỏ hoặc cây xạ lai,…

Theo các phân tích nghiên cứu về tác dụng dược lý, chỉ có cây xạ đen mới có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh. Còn các nhóm còn lại hoàn toàn không có công dụng làm thuốc. Vì vậy, khi sử dụng thảo dược chữa bệnh, các bạn cần phân biệt đúng để tránh nhầm lẫn trong việc lựa chọn dược liệu trị bệnh.

Cách nhận biết cây xạ đen và xạ vàng

Phân biệt khi cây còn tươi

  • Cây xạ vàng: Là loài cây thân gỗ, tương đối to. Cây mọc độc lập, toàn thân có màu xanh và được phủ đầy lông. Lá cây màu xanh, mỏng, không có sắc tím đen như xạ đen. Bên cạnh đó, mép lá không có răng cưa. Vì không chứa nhựa mủ nên khi bị chặt thường, tại ví trị chặt không có màu đen xỉn như xạ đen.
  • Cây xạ đen: Thân cây dày hơn xạ vàng, có màu sẫm. Lá có màu xanh đậm và có sắc tím

Phân biệt khi cây được phơi khô

  • Xạ vàng khô: Thân cây rỗng, có màu trắng nhạt. Thân cây khi ngửi không có mùi. Lá cây sau khi phơi rất dòn, dễ bị vụn nát
  • Xạ đen khô: Do nhựa chảy ra ở vân gỗ nên sau khi phơi, thân cây vẫn có sắc đen và có mùi thơm nhẹ. Lá không bị dòn và vụn nát như xạ vàng
Phân biệt cây xạ đen
Cây xạ vàng mọc độc lập, lá có màu xanh không có sắc tím

Phân bố và môi trường sống của cây xạ đen

Cây xạ đen phân bố ở nhiều nơi trên thế giới như Trung Quốc, Thái Lan, Việt Nam, Myanmar,… Ở Trung Quốc, loại cây này được tìm thấy ở các vùng đồi núi có độ cao từ 1.000 – 1.500 m. Ở nước ta, cây tập trung nhiều ở các tỉnh thành như:

  • Thừa Thiên – Huế
  • Gia Lai
  • Vườn quốc gia Cúc Phương
  • Vườn quốc gia Ba Vì
  • Ninh Bình
  • Quảng Ninh
  • Hòa Bình
  • Hà Nam
  • Tuyên Quang
  • Thái Nguyên
  • Vĩnh Phúc

Đặc biệt, nhờ chất đất và khí hậu, cây phát triển mạnh ở Hòa Bình. Và đây cũng là nơi cung cấp dược liệu xạ đen có chất lượng dược tính tốt.

Thành phần hóa học của cây xạ đen

Dược liệu chứa các thành phần chính sau:

  • Maytenfolone A 
  • Quinon
  •  Flavonoid
  • Saponin Triterpenoid

Ngoài các hoạt chất này ra, cây còn chứa các thành phần khác như:

  • Tanin
  • Polyphenol
  • Acid amin
  • Cyanoglycosid
  • Đường khử

Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản cây xạ đen

  • Bộ phận dùng: Thân, cành và lá
  • Thu hái: Có thể thu hái cây xạ đen bất kỳ thời điểm nào trong năm
  • Chế biến: Thảo dược sau khi thu hoạch đem rửa sạch, cắt thành từng đoạn, phơi hoặc sấy khô
  • Bảo quản: Dược liệu khô được bảo quản nơi thoáng mát, tránh ẩm ướt

Tác dụng của cây xạ đen

Nghiên cứu của Giáo sư Lê Thế Trung (Giám đốc Học viện Quân Y) về tác dụng dược lý của cây xạ đen vào năm 1999 cho biết, dược liệu có chứa 4 thành phần hóa học chính, bao gồm Flavonoid, Saponin Triterpenoid, Quinon và Maytenfolone A. Những hoạt chất này có các tác dụng chính sau:

  • Flavonoid: Là một trong những hoạt chất chống oxy hóa mạnh được tìm thấy trong cây xạ đen. Thành phần này có tác dụng làm chậm quá trình oxy hóa. Từ đó chống lại gốc tự do, bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây ung thư. Không những thế, Flavonoid còn có công dụng làm giảm các tổn thương do bức xạ. Đồng thời giúp ngăn ngừa bệnh tai biến mạch máu não, xơ vữa động mạch và lão hóa,…
  • Saponin Triterpenoid: Có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào, khối u ung thư. Đồng thời, ngăn ngừa sự di căn của các khối u ác tính. Bên cạnh đó, Saponin Triterpenoid còn có tác dụng kháng viêm và chống khuẩn, giúp cải thiện các bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng như viêm họng, long đờm,… Ngoài ra, hoạt chất này còn giúp tăng lực.
  • Maytenfolone A: Vào năm 1997, công trình nghiên cứu về tác dụng của hoạt chất  Maytenfolone A chiết xuất từ cây xạ đen của hai nhà khoa học Li-ming Yang Kuo và Yao- Haur Kuo được đăng tải trên tạp chí Phytochemistry cho biết, thành phần này có công dụng trong việc ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Do đó, chúng được ứng dụng trong điều trị bệnh ung thư đại trực tràng, cổ tử cung, buồng trứng hoặc ruột kết,…
  • Quinon: Hàm lượng lớn hoạt chất Quinon được tìm thấy trong cây xạ đen có tác dụng hóa lỏng và tiêu diệt tế bào ung thư. Đồng thời bài tiết chúng ra khỏi cơ thể. Nếu sử dụng chung với hoạt chất chống oxy hóa Flavonoid sẽ giúp tăng khả năng đào thải tế bào ung thư ra khỏi cơ thể nhanh chóng

Chính nhờ chứa những thành phần này, cây xạ đen có những công dụng nổi bật sau:

  • Giúp đào thải độc tố, tiêu trừ mụn nhọt
  • Kháng khuẩn và chống viêm
  • Cải thiện các vấn đề liên quan đến bệnh gan như gan nhiễm mỡ, xơ gan, viêm gan hoặc men gan cao
  • Chữa máu nhiễm mỡ
  • Hỗ trợ điều trị cao huyết áp, bệnh mỡ máu và tiểu đường
  • Giúp ngủ ngon, chữa suy nhược thần kinh
  • Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể
  • Hỗ trợ điều trị bệnh ung thư, bao gồm ung thư đại tràng, ung thư cổ tử cung, ung thư vòm họng hoặc ung thư phổi,…
  • Tăng cường tuần hoàn máu não, cải thiện chứng hoa mắt hoặc chóng mặt
Tác dụng cây xạ đen
Cây xạ đen có chứa nhiều hoạt chất có lợi, có tác dụng chữa suy nhược thần kinh

Tác dụng phụ của cây xạ đen

Dược liệu có thể gây các tác dụng phụ thường gặp như:

  • Nhức đầu nhẹ
  • Đi ngoài loãng
  • Đau bụng
  • Khó tiêu
  • Đầy bụng
  • Buồn ngủ

Các triệu chứng này thường sẽ biến  mất sau vài ngày sử dụng. Tuy nhiên, trong trường hợp các biểu hiện này không những không thuyên giảm mà ngày càng nghiêm trọng, các bạn nên ngưng sử dụng dược liệu. Đồng thời đến ngay cơ sở y tế gần nhất để bác sĩ kiểm tra và đưa ra biện pháp xử lý, tránh tác dụng phụ của thảo dược tác đông xấu đến sức khỏe.

Bài thuốc chữa bệnh từ cây xạ đen

+ Hỗ trợ chữa ung thư

Sử dụng 30 gram cây xạ đen, 6 gram cam thảo dây và 20 gram cỏ lưỡi trắng. Tất cả các vị thuốc sau khi rửa sạch đem hãm trong nước sôi 15 phút và uống trong ngày.

+ Cải thiện các bệnh về gan

Dùng 40 – 50 gram lá và thân cây xạ đen, 10 gram cây mật nhân và 30 gram cà gai leo. Cho tất cả các vị thuốc nêu trên vào ấm nước, thêm 1 lít nước và nấu. Sử dụng nước này uống thay nước lọc.

+ Chữa mụn nhọt, vết lở loét và cầm máu vết thương

Sử dụng 3 – 4 lá cây xạ đen đem rửa sạch. Sau đó giã nát và đắp lên vùng da đã được vệ sinh sạch

+ Giúp phòng ngừa bệnh tật và tăng cường sức đề kháng

Dùng 10 – 20 gram phần lá và thân xạ đen đem rửa sạch và sắc nước uống trong ngày.

+ Phòng chống bệnh tiểu đường và giảm căng thẳng

Hái 15 gram xạ đen đem sắc với 15 gram nấm linh chi và 15 giảo cổ lam. Mỗi ngày một thang, sử dụng thường xuyên giúp giải tỏa áp lực và ngăn ngừa bệnh tiểu đường.

+ Giải nhiệt, thông kinh và lợi tiểu

Dùng 15 gram xạ đen và 12 gram kim ngân hoa đem phơi khô và sao vàng. Sau đó cho vào ấm nước sôi, hãm 10 – 15 phút rồi uống.

Lưu ý khi dùng cây xạ đen chữa bệnh

Trong quá trình sử dụng cây xạ đen, các bạn cần nhớ những điểm sau:

  • Nước sắc xạ đen có thể biến chất khi để qua đêm. Do đó, bạn không nên dùng để tránh gây đau bụng
  • Người bị dị ứng với thành phần thảo dược hoặc có tiền sử dị ứng không nên sử dụng
  • Không dùng dược liệu này trong trường hợp có vấn đề về thận
  • Mẹ bầu, chị em đang cho con bú hoặc trẻ nhỏ không nên dùng 

Cây xạ đen có tác dụng điều trị ung thư và cải thiện sức khỏe. Tuy nhiên, dược tính của dược liệu cho đến nay vẫn chưa được nghiên cứu kỹ. Do đó, để giảm nguy cơ gặp tác dụng phụ làm ảnh hưởng đến tình trạng bệnh và sức khỏe, các bạn nên trao đổi với bác sĩ trước khi sử dụng.

→ Có thể bạn quan tâm:

Ngày Cập nhật 11/07/2022

Bình luận (29)

  1. Mai Văn Quyền says: Trả lời

    Mình đi khám bsi có chuẩn đoán bị viêm hạch mãn tính. mình uống cây sạ đen có hết u hạch không (Cây sạ đen có điều trị được viêm hạch mãn tính không ?). Cách dùng thế nào cho hiệu quả nhất ạ

    1. Trần Cúc says: Trả lời

      Cây xạ đen có tác dụng làm giảm viêm, tiêu u bướu rất tốt .Ngoài ra còn hỗ trợ điều trị ung thư, kiềm chế sự phát triển của các khối u ác tính, Cây xạ đen còn có tác dụng chữa trị u bướu lành tính, bạn bị viêm hạch mãn tính sử sụng cây xạ đen để sắc nước uống hàng ngày rất tốt bạn nhé, tôi có người bạn cũng bị ung thu vòm họng mà mới ốm dậy nữa uống cái này rất là tốt đó

    2. Nhung Phạm says: Trả lời

      Đúng rồi loại này mà dùng cho người mới ốm dậy tốt lắm, mẹ mình người hay đau nhức mệt mỏi nhất là hay đau đầu chóng mặt rối loạn tuần hoàn dùng cây xạ đen hãm nước uống rất tốt, mình cũng nghe nói cây này ức chế điều trị tế bào ung thư cũng hiệu quả lắm luôn.

  2. LINH LAN says: Trả lời

    EM MUỐN ĐẶT MUA XẠ ĐEN KHÔ VỀ ĐỂ ĐIỀU TRỊ MỤN NHỌT, MÁT GAN THÌ CÁCH ĐẶT MUA THẾ NÀO LIÊN HỆ EM VỚI SĐT 096217****

  3. Nguyễn Ngát says: Trả lời

    Nhà tôi có mấy cấy xạ đen, theo tìm hiểu thì có thể lấy lá đun và uống được, mọi người cho hỏi có thể đun lên và sử dụng được không hay phải bị bệnh mới uống được ạ?

    1. Anh Nguyễnngoc says: Trả lời

      Cây này phơi khô bình thường vẫn hãm trà uống hàng ngày rất tốt cho sức khỏe đấy, giải nhiệt giải độc gan và hỗ trợ nhiều bệnh khác nữa, nhưng để uống có hiệu quả thì cần phải có hướng dẫn đúng cách chứ không phải tự ý uống được đâu nhé, cái này muốn dùng cứ phải liên hệ gội bác sĩ thì mới yên tâm mà dùng được nhé.

    2. Dũng Bike says: Trả lời

      Bạn có thể liên hệ số điện thoại 0961716466 này ở trung tâm người ta có bác sĩ làm chuyên môn đông y kinh nghiệm lâu năm tư vấn rất tốt đó, mình cũng dùng xạ đen này hãm nước uống để điều trị bệnh về mỡ máu rất hiệu quả đó, có bệnh là cứ phải tìm bác sĩ trước đã chứ cũng không bảo không có gì thuốc tốt mà cứ uống được đâu nhé.

  4. Đồi Hoa Dại says: Trả lời

    Mua xạ đen ở đây chất lượng chẳng thể chê vào đâu được, hơn hẳn những chỗ khác mình mua toàn loại nát vẩn nát vơ, chỗ thì lại mốc, ở đây họ làm sạch sẽ đóng gói cẩn thận bên ngoài có tem mác của trung tâm có cả ngày đóng gói nữa nên sử dụng thấy rất yên tâm.

    1. An Thùy says: Trả lời

      Đúng thật là bây giờ mua hàng gì dùng hàng gì cứ phải có uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng thì mới yên tâm được, mà xạ đen này ở việt nam mình trồng được rất nhiều và rất phổ biến, cứ hàng việt mình dùng là an toàn nhất. Mới cả mua ở đây nếu không ưng có thể hoàn lại tiền đó

    2. Thanh Toét says: Trả lời

      Mua mấy nơi không tên tuổi cũng hoang mang lắm chả biết nguồn gốc thế nào, tôi cứ mua quen của đây rồi nên muốn mua gì cứ đặt ở đây họ chuyển về tận nhà cho, ở đây dược liệu sạch sẽ đảm bảo nên sử dụng cũng yên tâm

    3. Mai Hiền 2000 says: Trả lời

      Dược liệu khô là người ta hay phun lưu huỳnh để bảo quản lắm nên mua thì cứ phải tìm đến mấy nơi uy tín mà mua, mk thấy nhiều người nói chất lượng dược liệu tại tt này tốt lắm mà chưa có dịp mua hàng của tt để mình đặt mua thử xem thế nào dạo này người cũng đang bị căng thăng đây

    4. Phạm Quỳnh Chi says: Trả lời

      Sử dụng xạ đen nhiều cũng tốt . em bị béo thừa cân cũng đang sử dụng để tránh về sau máu bị nhiễm mỡ . tăng cường được sức đề kháng cho cơ thể nữa

  5. Nga Tây says: Trả lời

    Tôi muốn mua giống cây xạ đen về để trồng rồi lấy lá tươi điều trị giúp ngủ ngon cho tốt, không rõ là trung tâm có bán không ạ ??

    1. Hà Phương says: Trả lời

      Ở đây hình như chỉ có bán dược liệu đã dược sơ chế làm sạch và sấy khô thôi chứ không có giống cây trồng đâu chị ơi, hôm trước em vừa mua ở đây xong, mà cần gì trồng rồi không chăm sóc cây được nó lại chết thì phí ra, cứ mua loại khô về hãm nước uống là ok, đỡ cách rách.

    2. Nhựt Dương says: Trả lời

      Tôi cũng dùng xạ đen này để điều trị căng thẳng do công việc stess hằng ngày và áp lực quá nhiều gây mất ngủ, thế ma từ khi biết đến xạ đen này mà tôi thấy hiệu quả rất là tốt, mặc dù công việc khó khăn chồng chất nhưng tối về cũng có giấc ngủ rất ngon lành, cơ thể tình táo.

    3. Kem Shine says: Trả lời

      Anh dùng xạ đen này ở đâu vậy anh, thuốc có hiệu quả và đảm bảo như vậy không ạ, em đang mất ngủ do căng thẳng mệt mỏi quá nhiều thấy đọc nhiều trang viết về cây xạ đen này giúp giảm căng thẳng tốt lắm, mà em thì chưa biết nen mua thuốc ở đâu thì đảm bảo sạch sẽ và nguồn gốc rõ ràng.

    4. Nhựt Dương says: Trả lời

      Tôi mua ở trung tâm dược liệu vieetfram nha bạn, dùng thuốc ở đây thì an toàn và yên tâm nhất rồi vì ở đây có vườn dược liệu nổi tiếng được trung tâm thuốc dân tộc bảo trợ và có giấy kiểm định đạt chuẩn GACP – WHO nữa đó.

    5. Đình Thưởng Nguyễn says: Trả lời

      Mình cũng đặt mua từ trung tâm này đó, đúng là thuốc ở đây sạch sẽ mà an toàn hiệu quả thật ý, lại còn được cái bác sĩ đông y tư vấn dùng thuốc chứ không phải nhân viên bán hàng thông thường đâu nha mọi người ạ.

    6. Thu Trang Lubi says: Trả lời

      Trung tâm này là ở đâu vậy bạn ơi, và cách đặt mua như nao có cần đến khám không ạ ?

    7. Đình Thưởng Nguyễn says: Trả lời

      Nếu đến được tận nơi thì đến mà không đến được thì bạn gọi vào số này 0961716466 chỗ mình đặt hàng mua đó hoặc bạn vào trang này tìm có cách đặt mua dược liệu ngay đầu trang luôn đó https://www.thuocdantoc.org/duoc-lieu/xa-den

  6. Hoàng Thanh Phương says: Trả lời

    Mình có biết bài thuốc này rất hay nhé dành cho ai bị tiểu đường nha, bạn lấy 15g lá xạ đen với 15g nấm linh chi vaf15g giả cổ lam đun lấy nước uống, sử dụng đều hằng ngày sẽ giảm được căng thẳng và quan trọng là chống được bệnh tiểu đường nữa.

    1. My Dung says: Trả lời

      Me em bi cao huyet ap va tieu duong lau nam roi thi dang dung thuoc tay de uong hang ngay thi co the uong them voi cay xa den nay duoc khong?

    2. Thắm Đạt Vĩnh Phúc says: Trả lời

      Trong bài viết này cũng có ghi khá rõ và chi tiết về cách dùng và điều trị bệnh huyết áp và tiểu đường này đó, nếu bạn còn thắc mắc chưa hiểu rõ thì có thể gọi điện trực tiếp cho người ta đi, sẽ có bác sĩ tư vấn cho bạn đó, cây xạ đen này dùng thì quá hiệu quả luôn mà lại ít tác dụng phụ nữa chứ, ai dùng cũng được.

    3. Nhi Yến Sầu says: Trả lời

      tôi cũng biết bài thuốc này, tôi đang sử dụng đều hằng ngày đây, cứ sáng sớm dậy là chuẩn bị hãm 1 ấm nước nóng xạ đen này rồi đóng chai mang theo đi làm uống thay nước lọc hằng ngày vừa mát vừa giúp điều hòa đường huyết rất là tốt nữa.

  7. Hồng Thủy says: Trả lời

    Mặt và lưng của tôi nổi rất nhiều mụn nhọt, liệu sử dụng cây xạ đen có tốt không, và cách dùng có đơn giản gì không ạ ?

    1. Nguyễn Thị Lan says: Trả lời

      Cây xạ đen này chữa đc nhiều bệnh lắm, uống nước xạ đen làm mát gan từ đó các độc tố được đào thải, tiêu trừ mụn nhọt được đấy, mình cũng đang dùng cây xạ đen này đun nước uống hằng ngày thay nước uống cũng rất tốt và hiệu quả lắm đó.

    2. Thanh Chúc 92 says: Trả lời

      Neeu su dung cay xa den nay nhieue qua co bj tac dung phu gi khong moi nguoi, em hay bi dau ddau chong mat nhieu thi co dung duoc cay xa den nay khong? ma em thi nghe noi cay nay tri mun nhot nong trong rat tot nen muon mua ve uong dieu tri ma thay hoi so vi chua nam ro ve duoc lieu nay.

    3. Như says: Trả lời

      Tác dụng phụ của dược liệu này là đau đầu đó bạn ơi, nhưng đau đầu nhẹ thôi, không sao đâu dùng quen dần là sẽ hết đau đầu chỉ bị trong mấy hôm đầu thôi, hoặc nếu không thì bạn liên hệ trực tiếp với số này 0961716466 của trung tâm ở đây có chuyên gia hỗ trợ tư vấn rất là kỹ càng đó, mình có lần dùng mua ít xạ đen ở đây về uống cho thanh nhiệt cơ thể tốt lắm.

    4. Thanh Tùng 1970 says: Trả lời

      Các loại dược liệu đông y này sử dụng rất đơn giản chỉ cần mua loại đã sấy khô về rửa sạch thích đun sắc thì đun sắc không thì chỉ cần hãm với nước ấm uống rất là tốt, tôi cũng có mua 2 kg dược liệu xạ đen này về để uống mát gan rất là tốt.

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *