Hậu sản mòn là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị hiệu quả

Chứng hậu sản mòn vô cùng nguy hiểm với phụ nữ sau sinh. Nó làm cơ thể người mẹ ngày càng gầy yếu, sữa không đủ dinh dưỡng khiến trẻ còi cọc, dễ ốm yếu. Tuy nhiên, các mẹ mới “vượt cạn” lần đầu còn khá mơ hồ với hiện tượng này. Trong bài viết hôm nay chúng tôi sẽ giúp các bạn tìm hiểu hậu sản mòn là gì, nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả.

Hậu sản mòn là gì?

Theo Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà – Nguyên Trưởng khoa Phụ Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, hậu sản mòn hay còn được gọi là hiện tượng sản phụ bị thiếu cân, quá gầy do chế độ dinh dưỡng không hợp lý, đồng thời không được chăm sóc cẩn thận. Đông y gọi hậu sản mòn là tình trạng suy nhược cơ thể sau sinh.

Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà - Nguyên Giám đốc Phòng khám Đông y Việt Nam
Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà – Nguyên Giám đốc Phòng khám Đông y Việt Nam

Khi bị tình trạng này, cơ thể người mẹ luôn trong tình trạng gầy yếu, khó tăng cân, sức đề kháng kém, dễ gặp nhiều bệnh tật. Không những thế, mẹ bị thiếu cân sẽ dễ bị kiệt sức và suy dinh dưỡng.

Thời gian xuất hiện tình trạng này cũng tương tự như chứng hậu sản nói chung là khoảng 3 tháng sau sinh. Vì vậy, sản phụ cũng như người thân trong gia đình cần quan tâm đặc biệt đến sức khỏe trong giai đoạn này.

Hậu sản mòn là tình trạng sản phụ bị thiếu cân, quá gầy
Hậu sản mòn là tình trạng sản phụ bị thiếu cân, quá gầy

Nguyên nhân gây hậu gầy sản mòn sau khi sinh con

Bác sĩ Đỗ Thanh Hà cho biết, có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, trong đó phải kể đến những yếu tố sau đây:

Cố gắng dùng mọi cách “gọi sữa” nhưng không được, chị mệt mỏi và stress vô cùng khi chịu đựng tiếng con khóc vì khát sữa mỗi ngày. Thật may mắn, được một người bạn giới thiệu đến bác sĩ Đỗ Thanh Hà, chị đã tìm được cho con nguồn sữa dạt dào, dinh dưỡng.
  • Cơ thể sản phụ mệt mỏi, căng thẳng: 9 tháng 10 ngày mang nặng đẻ đau là một khoảng thời gian dài, đặc biệt quá trình vượt cạn để sinh con khiến cơ thể sản phụ bị kiệt sức. Mặt khác, việc chăm sóc con nhỏ càng làm chị em bị mệt mỏi, căng thẳng. Chính những điều này dẫn đến những vấn đề sức khỏe sau sinh.
  • Chế độ dinh dưỡng cho sản phụ không hợp lý: Người mẹ sau khi sinh cần phải được bổ sung nhiều chất dinh dưỡng để giúp hồi phục sức khỏe và tạo sữa nuôi con. Thế nhưng, nhiều chị em có chế độ ăn không hợp lý, thiếu chất dinh dưỡng khiến cơ thể rơi vào tình trạng hậu sản mòn.
  • Quan hệ quá sớm sau sinh: Cơ thể phụ nữ sau khi sinh cần khoảng thời gian 6 tuần để hồi phục. Tuy nhiên, nhiều chị em không kiêng, quan hệ sớm làm cho tử cung, vùng kín bị tổn thương dễ gây viêm nhiễm, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người mẹ và gây ra hậu sản gầy mòn.

Nên đọc: Mẹ sau sinh bị hậu sản mòn được chữa khỏi nhờ bài thuốc Đông y

Quan hệ sớm sau sinh có thể gây hậu sản gầy mòn
Quan hệ sớm sau sinh có thể gây hậu sản gầy mòn

Mặt khác, những vấn đề tâm lý trong thời gian nuôi con cũng gây ra những ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của sản phụ.

Dấu hiệu nhận biết hậu sản gầy mòn

Bác sĩ Đỗ Thanh Hà cho rằng, chị em hoàn toàn có thể nhận biết được tình trạng này thông qua những triệu chứng sau đây:

  • Cơ thể sản phụ gầy yếu, khó khăn trong việc tăng cân, sức đề kháng kém nên dễ mắc phải nhiều bệnh tật.
  • Sắc mặt luôn xanh xao, mệt mỏi dù đã được chăm sóc kỹ lưỡng cùng với chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi đầy đủ.
  • Sụt cân nhanh sau sinh hoặc có thể bị giảm cân sau đó vài tuần.
  • Thường có hiện tượng xót ruột, sôi bụng nhưng không muốn ăn.

Chứng hậu sản mòn có nguy hiểm không?

Để xác định mức độ nguy hiểm của tình trạng này ở phụ nữ sau sinh, bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng sức khỏe của người mẹ. Với trường hợp hậu sản thông thường, sản phụ gặp các triệu chứng mệt mỏi, dễ cáu gắt, đau lưng và áp lực, lo lắng do phải chăm sóc con thì không gây ra nguy hiểm.

Trường hợp khác nếu người mẹ gặp phải các bệnh hậu sản như sản giật, băng huyết, viêm nhiễm sau sinh… thì sẽ gây nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí là đe dọa đến tính mạng, cần khám và điều trị ngay.

Mức độ nguy hiểm của bệnh phụ thuộc vào tình trạng của người mẹ
Mức độ nguy hiểm của bệnh phụ thuộc vào tình trạng của người mẹ

Bên cạnh đó, hậu sản mòn khiến cho thể trạng của người mẹ trở nên mệt mỏi, gầy yếu, khó tăng cân, sức đề kháng kém. Do vậy, sản phụ dễ mắc bệnh hơn so với người bình thường. Chưa kể, do sức khỏe của người mẹ không đảm bảo nên chất lượng sữa cũng sẽ bị ảnh hưởng nhất định. Sữa không đảm bảo sẽ tác động đến sự phát triển cũng như trí thông minh của trẻ.

Một điều mà các mẹ cần đặc biệt lưu ý đó là nếu bị hậu sản mòn sau khi sinh sẽ ảnh hưởng đến khả năng mang thai ở lần tiếp theo.

Cách chữa hậu sản mòn như thế nào hiệu quả?

Do hậu sản gầy mòn là tình trạng sản phụ thiếu cân, gầy yếu do chế độ dinh dưỡng không hợp lý và chăm sóc cẩn thận sau sinh cho nên việc điều trị tập trung vào việc tẩm bổ, tăng cường sức khỏe cho người mẹ.

Cụ thể, sản phụ nên bổ sung 4 nhóm chất gồm đạm, đường bột, vitamin và chất khoáng. Đồng thời lưu ý những vấn đề sau để sớm khắc phục chứng bệnh này.

  • Mỗi ngày sản phụ nên uống đủ 2-3 lít nước.
  • Thực đơn hàng ngày cần bổ sung thêm các loại rau xanh, trái cây để cung cấp chất xơ, vitamin. Những thực phẩm này còn giúp các mẹ tránh được chứng táo bón sau sinh.
  • Người mẹ nên ăn các loại thực phẩm như cá, thịt bò, thịt gà, sườn, sữa… để tăng cường sức khỏe và giúp sản xuất đủ sữa chất lượng cho con bú.
  • Nên vận động thường xuyên để cơ thể nhanh phục hồi, nếu chưa thể vận động với các bài tập chị em có thể đi bộ nhẹ nhàng.
  • Chăm sóc và giữ gìn vệ sinh vùng kín, vùng có vết thương thật tốt để ngăn ngừa bệnh viêm nhiễm phụ khoa, phòng tránh hậu sản mòn.
  • Trong thời gian bị chứng hậu sản chị em cần có những suy nghĩ tích cực, tinh thần thoải mái.
Sản phụ nên uống đầy đủ 2-3 lít nước mỗi ngày
Sản phụ nên uống đầy đủ 2-3 lít nước mỗi ngày

Các thuốc chữa hậu sản mòn hiệu quả

Để chữa tình trạng này sản phụ có thể sử dụng các loại thuốc Tây hay bài thuốc dân gian được chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa sau khi thăm khám. Cụ thể:

Thuốc Tây chữa hậu sản gầy mòn

Trong Tây y không có chứng bệnh hậu sản gầy mòn. Bởi vậy khi đến các bệnh viện khám khi gặp tình trạng này hầu hết chị em sẽ được chẩn đoán là suy nhược cơ thể.

Để điều trị, Tây y tập trung vào giải quyết triệu chứng bệnh, biểu hiện bên ngoài. Với tình trạng hậu sản gầy mòn, sản phụ thường được chỉ định các loại thuốc bổ giúp nâng cao thể trạng hoặc thuốc chống viêm nhiễm nếu có vấn đề viêm nhiễm phụ khoa… Một số loại thuốc thường được khuyên sử dụng bao gồm: Sắt, vitamin, canxi… Tuy nhiên hầu hết chị em cho rằng phương pháp Tây y không mang lại nhiều hiệu quả với tình trạng hậu sản mòn.

Sử dụng bài thuốc dân gian

Từ xa xưa khi nền y học hiện đại chưa phổ biến tại nước ta thì các bài thuốc dân gian, giúp khắc phục các tình trạng này là sự lựa chọn hàng đầu. Các bài thuốc đảm bảo tính an toàn cho sản phụ và tiện lợi cho người dùng, không ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Một số bài thuốc mà chị em có thể áp dụng để khắc phục chứng hậu sản gầy mòn của mình đó là:

  • Sử dụng tầm gửi gạo: Chuẩn bị khoảng 40-60 gam tầm gửi gạo sắc lấy nước uống, uống thay nước hàng ngày. 
  • Nước sâm: Lấy một chút hồng sâm đã được thái lát cho vào nước đun sôi trong vài phút. Uống nước sâm sẽ giúp chị em cải thiện sức khỏe tốt hơn.
  • Ăn cháo chim bồ câu: Chim bồ câu nấu cháo và cho thêm một chút hạnh nhân sẽ giúp sản phụ sớm hồi phục sức khỏe, đảm bảo chất dinh dưỡng.

Thuốc Đông y chữa hậu sản mòn

Đông y là giải pháp an toàn cho các sản phụ khi gặp phải chứng hậu sản gầy mòn. Và hiện nay, nhiều gia đình Việt vẫn có thói quen sử dụng các loại thuốc Đông y để bồi bổ sức khỏe cho sản phụ, phòng ngừa tình trạng hậu sản mòn.

Một trong những cách được nhiều chị em lựa chọn và đánh giá cao đó là bài thuốc của Thạc sĩ, bác sĩ Đỗ Thanh Hà – Chuyên gia hàng đầu với gần 40 năm điều trị bệnh sản phụ khoa bằng Đông y. Với sự thấu hiểu, đồng cảm về nỗi lo lắng, thậm chí là nỗi đau của người phụ nữ về đến nay bà không chỉ được biết đến là một bác sĩ giỏi trong chữa bệnh phụ khoa mà còn được người bệnh đặt cho tên gọi thân thương là “Người trao hạnh phúc”.

Không chỉ điều trị tốt viêm nhiễm phụ khoa bác sĩ Hà còn là một chuyên gia chữa các vấn đề hậu sản
Không chỉ điều trị tốt viêm nhiễm phụ khoa bác sĩ Hà còn là một chuyên gia chữa các vấn đề hậu sản

Riêng về vấn đề hậu sản mòn bác sĩ Hà cho biết, trong Đông y không có danh bệnh hậu sản. Mà nó chỉ cho các bệnh lý sau sinh mà các mẹ có thể gặp phải, một trong số đó là suy nhược cơ thể – hậu sản mòn. Nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể do sản phụ kiêng khem, sinh hoạt không phù hợp, thiếu điều độ gây nên.

Bác sĩ Đỗ Thanh Hà cũng cho biết thêm: “Hậu sản mòn nói riêng và các bệnh hậu sản nói chung gây ra rất nhiều phiền toái cho chị em. Đặc biệt, hậu sản mòn khiến chị em khó tăng cân, sức khỏe suy giảm, điều này dễ kéo theo tình trạng thiếu sữa, mất sữa. Chính vì thế, cần phải điều trị càng sớm càng tốt, tránh hậu quả không mong muốn”.

Để khắc phục tình trạng này, Đông y thường dùng các loại thuốc bổ khí, bổ huyết, kiện tỳ vị, nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng, tăng cường khả năng tiết sữa…

Với bài thuốc của bác sĩ Đỗ Thanh Hà, bà thường sử dụng một số vị thuốc gồm: 

  • Thục địa: Có công dụng tư âm, dưỡng huyết, bổ Can, ích Thận, ích tinh, bổ tủy, tuấn bổ chân âm, kèm bổ huyết. Vì vậy, đây được coi là vị thuốc chủ lực trong nhiều bài thuốc bổ thận, tăng cường sức khỏe cho chị em, trong đó có khắc phục hậu sản mòn.
Vị thuốc thục địa trong bài thuốc chữa hậu sản gầy mòn
Vị thuốc thục địa trong bài thuốc chữa hậu sản gầy mòn
  • Đẳng sâm: Hay còn được gọi là đảng sâm có vị ngọt, tính bình, vào kinh tỳ và phế, có công dụng bổ trung, ích khí, kiện tỳ, sinh tân, dưỡng huyết.
  • Đương quy: Đây là vị thuốc chủ về huyết, rất tốt đối với các bệnh phụ nữ như thiếu máu, đau bụng kinh, chân tay tê lạnh…
  • Bạch truật: Bạch truật vị ngọt đắng, tính ấm, có công dụng bổ khí, kiện tỳ, cầm mồ hôi, lợi thủy, được dùng để trị các chứng tỳ vị hư nhược, thủy thũng, khí hư, đàm ẩm.

Đây đều là các loại thảo dược thiên nhiên nên tuyệt đối an toàn, không mang theo tác dụng phụ và không ảnh hưởng tới chất lượng sữa trong thời kỳ cho con bú.

Ngoài ra, với việc chẩn đoán cẩn thận và đưa bài thuốc phù hợp, mang tính nhân hóa cao đã giúp chị em lấy lại sức khỏe nhanh chóng.

Thông thường, hiệu quả điều trị bệnh sẽ phụ thuộc vào cơ địa cũng như việc tuân thủ đúng phác đồ của bác sĩ. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp hậu sản mòn dùng thuốc tại Phòng khám Đông y Việt Nam đều điều trị trong thời gian ngắn, và có tới trên 90% người bệnh đạt được hiệu quả tích cực. Sớm khắc phục được tình trạng bệnh của mình.

Với cái Tài, Tâm và uy tín của mình, bác sĩ Thanh Hà đã được mời làm cố vấn cho nhiều chương trình sức khỏe, trong đó có Sống khỏe mỗi ngày VTV2

Cách phòng tránh hậu sản gầy mòn

Chứng hậu sản dù là vấn đề nào cũng đều gây ra những khó khăn, phiền toái cho sản phụ, đặc biệt là tâm lý. Theo đó, chị em cần lưu ý những vấn đề sau đây để giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh tốt nhất, cụ thể:

  • Trong thời gian mang thai và sau sinh người mẹ cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng để cơ thể luôn khỏe mạnh.
  • Vận động nhẹ nhàng với những bài tập phù hợp để tăng cường sức đề kháng, củng cố hệ miễn dịch. Nhờ vậy mà các mẹ sau sinh sẽ phòng tránh được những bệnh lý, vấn đề sức khỏe có thể mắc phải sau sinh nở.
  • Tâm sự và chia sẻ những vấn đề khó khăn trong thời gian chăm sóc con với chồng và người thân để có thời gian nghỉ ngơi.
  • Không nên quan hệ tình dục quá sớm (cụ thể là 6 tuần sau sinh) để cơ thể thời gian phục hồi hoàn toàn, tránh ảnh hưởng tới sức khỏe.

Trên đây là những thông tin về hậu sản mòn mà các chị em nên lưu ý, đặc biệt là thai phụ sắp bước vào giai đoạn vượt cạn. Hậu sản mòn ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tâm lý cũng như chất lượng sữa nên chị em cần được khắc phục sớm. Nếu có bất cứ vấn đề sức khỏe nào sau khi sinh cần được tư vấn chị em có thể liên hệ với bác sĩ Đỗ Thanh Hà theo thông tin dưới đây để có được câu trả lời và hướng điều trị, khắc phục tốt nhất.

PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y VIỆT NAM

Lưu ý: Bác sĩ Đỗ Thanh Hà làm việc trực tiếp tại cơ sở Hà Nội

Click xem ngay:

Ngày Cập nhật 17/06/2022

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *