Nguyên nhân gây xơ gan thường gặp và cách phòng ngừa, điều trị hiệu quả

Xơ gan nếu không được chữa trị kịp thời sẽ gây nên tình trạng rối loạn chức năng trao đổi chất, ứ đọng chất độc trong cơ thể. Để ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm, người bệnh nên biết rõ được nguyên nhân gây bệnh. Từ đó tìm phương pháp phòng tránh và điều trị, bảo vệ sức khỏe bản thân.

Các nguyên nhân gây xơ gan 9/10 người đều mắc phải

Xơ gan là căn bệnh đang ngày càng phổ biến và lan rộng trong đời sống con người. Bệnh lý này tiềm ẩn những biến chứng ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thể người bệnh. Vì vậy, người bệnh chớ nên lơ là với những tác nhân có thể gây nên tình trạng này.

Dưới đây, chuyên gia – Ths.BS Nguyễn Thị Tuyết Lan, Nguyên Trưởng khoa Khám bệnh, BV YHCT TW đã đưa ra những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra xơ gan:

1/ Sử dụng nhiều rượu bia – Nguyên nhân chính gây xơ gan cổ trướng

Rượu bia, thuốc lá là nguyên nhân gây nên tình trạng viêm gan rượu dẫn đến xơ gan. Acetaldehyde là hoạt chất có trong rượu bia. Khi đi vào cơ thể con người, hoạt chất này sẽ bị phá vỡ và được chuyển hóa thành chất hóa học acetat lành tính.

Tuy nhiên, khi người bệnh sử dụng quá nhiều rượu bia, gan không thể chuyển hóa kịp thời chất độc. Từ đó, chất ethanol tích tụ ở gan, gây ứ đọng chất độc và phá hủy tế bào gan.

Ở giai đoạn đầu, các tế bào mới sẽ được sinh ra để bù đắp lại tế bào gan đã chết. Nhưng nếu người bệnh vẫn duy trì thói quen sống thiếu lành mạnh, bệnh sẽ phát triển thành xơ gan cổ trướng, gây rối loạn chức năng gan.

Bên cạnh đó, trong quá trình chuyển hóa chất độc sẽ tạo NADH, giảm nồng độ NAD+, tăng tổng acid béo, dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ.

2/ Bệnh truyền nhiễm do các loại virus

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, viêm gan B, C là 2 loại virus gây bệnh xơ gan. 

Viêm gan B nếu không được chữa trị kịp thời gây nên biến chứng sẹo gan, xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan. Dưới đây là những con đường lây nhiễm của virus viêm gan B: 

• Lây nhiễm qua tình dục 
• Lây nhiễm khi sử dụng chung các vật dụng cá nhân, thiết bị y tế
• Lây nhiễm từ mẹ sang con

Viêm gan C là nguyên nhân gây bệnh xơ gan điển hình. Nhiều nghiên cứu khoa học cho biết, cứ 4 người mắc viêm gan C có 1 người gặp biến chứng xơ gan hoặc ung thư gan. Virus viêm gan C có thể lây nhiễm theo đường máu và di truyền. 

3/ Lạm dụng thuốc tân dược dẫn đến xơ gan

Thuốc Tây có thể khắc phục nhanh triệu chứng, giảm khó chịu cho người bệnh trong vài liều đầu tiên. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý, trong quá trình sử dụng, thuốc Tây gây ra nhiều tác dụng phụ như đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, phù trong xơ gan…

Đặc biệt hơn, một số nhóm thuốc Tây còn gây tích tụ chất độc trong gan, dẫn đến xơ gan. 

• Thuốc giảm đau acetaminophen: Trong  thuốc chứa một lượng chất hóa học khi đi vào cơ thể có thể chuyển hóa thành độc tố gây hại cho gan. Bên cạnh đó, người bệnh không nên sử dụng loại thuốc này khi uống rượu bia. Hoạt động này làm tăng nguy cơ xơ gan, có thể biến chứng thành ung thư. 
• Thuốc chống co giật: Phenytoin,valproate, carbamazepine,… có thể gây tổn thương gan nếu sử dụng quá nhiều.
• Thuốc điều trị cholesterol: Statin là một dược chất để điều trị bệnh lý cholesterol cao trong máu. Tuy nhiên, loại thuốc này làm tăng nồng độ men gan. Nếu sử dụng quá liều lượng sẽ gây nên ứ đọng chất độc, làm hại tế bào gan dẫn đến xơ gan. 

 4/ Một số nguyên nhân gây xơ gan khác

Bên cạnh 3 nguyên nhân chính nêu trên, chuyên mục đã tham khảo ý kiến chuyên gia và tổng hợp thêm một số nguyên nhân hiếm gặp có thể gây xơ gan bạn đọc nên biết: 

• Xơ gan do di truyền: Nếu trong giai đoạn mang thai, người mẹ mắc bệnh xơ gan do virus viêm gan B,C gây ra thì khả năng cao em bé sinh ra có thể nhiễm bệnh xơ gan hoặc viêm gan. 
• Nghẽn ống mật dẫn đến xơ gan: Hay còn gọi là bệnh lý xơ gan ống mật. Nguyên nhân chính gây nên bệnh lý này là do tình trạng ống mật bị tắc nghẽn. Từ đó, gây ứ đọng mật trong gan, lâu ngày làm tổn thương tế bào. 
• Ngoài ra, một số hội chứng như Budd-Chiari, xơ nang, nhiễm trùng huyết, nhiễm sán lá gan… cũng là nguyên nhân dẫn đến xơ gan ở người bệnh. 

Xơ gan được xem là một trong tứ chứng nan y. Chính vì vậy, người bệnh không nên lơ là trước những dấu hiệu bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời xơ gan có thể gây ra nhiều nguy hiểm khó lường. 

Xơ gan – Căn bệnh nan y ảnh hưởng đến tính mạng con người và cách phòng tránh  

Xơ gan có nguy hiểm không? Đây là câu hỏi thắc mắc của hầu hết tất cả người bệnh. Dưới đây là 6 biến chứng nguy hiểm của xơ gan người bệnh không nên bỏ qua. 

Để ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm của xơ gan, người bệnh hãy áp dụng ngay những cách phòng ngừa bệnh dưới đây: 

• Tiêm chủng phòng ngừa viêm gan A, B, C 
• Không sử dụng chất kích thích, rượu bia, thực phẩm có hại cho gan 
• Phòng chống các bệnh về ký sinh trùng đường ruột 
• Đều đặn kiểm tra sức khỏe định từ 4-6 tháng/1 lần 
• Điều trị bệnh ngay nếu phát hiện những triệu chứng như vàng da, bụng phình to, mệt mỏi… 

Phác đồ điều trị xơ gan qua từng giai đoạn 

Xơ gan được chia làm 2 giai đoạn chính: xơ gan còn bù và xơ gan mất bù. Theo BS Tuyết Lan, ở mỗi giai đoạn người bệnh sẽ được điều trị xơ gan với phác đồ điều trị riêng biệt, thích hợp với cơ thể mỗi người. 

1/ Điều trị xơ gan còn bù

Ở giai đoạn xơ gan còn bù, chức năng gan vẫn có thể phục hồi và ổn định. Phác đồ điều trị bệnh xơ gan Bộ Y tế khuyên dùng bao gồm: chế độ ăn và sử dụng thuốc. 

Đối với chế độ ăn, người bệnh xơ gan giai đoạn còn bù cần lưu ý: 

• Hạn chế thức ăn có chứa nhiều chất phụ gia, muối
• Mỗi ngày chỉ nên dùng 1g protein/1kg cân nặng 
• Loại bỏ hoàn toàn rượu bia, chất kích thích, thuốc lá
• Bổ sung nhiều rau xanh, các vitamin từ hoa quả

Bên cạnh đó, người bệnh cũng có thể sử dụng kết hợp những bài thuốc điều trị xơ gan từ thực phẩm dân gian: 

• Hạt đu đủ chữa xơ gan: Người bệnh có thể dùng hạt đu đủ chín hoặc xanh phơi khô, rang vàng, sau đó xay thành bột. Dùng mỗi ngày cùng nước ấm. 
• Cây dứa dại chữa xơ gan: Rễ dứa dại 20-30g, lá quao nước 20-30g, lá ô rô 12-20g, sắc lấy nước uống thay nước giải khát mỗi ngày. 
• Cây an xoa chữa xơ gan: Phơi khô, xao vàng cây an xoa, mỗi ngày dùng 300g sắc với 1,5 lít nước. Dùng thuốc sắc thay nước giải khát hàng ngày.

2/ Cách điều trị xơ gan mất bù 

Đa số người bệnh thường phát hiện xơ gan giai đoạn cuối hay còn gọi là xơ gan cổ trướng. Cách điều trị xơ gan cổ trướng khó khăn hơn rất nhiều những giai đoạn trước. Tùy vào mức độ và thể chất của người bệnh, bác sĩ sẽ áp dụng 2 cách điều trị xơ gan mất bù. 

Điều trị bệnh bằng thuốc Tây: 

• Thuốc cải thiện chức năng chuyển hóa của tế bào gan và các hoóc-môn glucocorticoid: vitamin C,B12, Cyanidanol, Prednisolone, Testosterone,…
• Tiêm truyền dịch: plasma, albumin 20%, đạm tổng hợp…
• Thuốc điều trị cổ trướng: Aldactone, furosemide…

Lưu ý: Người bệnh nên đến bệnh viện thăm khám và nhận chỉ định điều trị từ bác sĩ để tránh trường hợp quá liều, tác dụng phụ. 

Điều trị xơ gan bằng Đông y: 

Đông y quan niệm, nguyên nhân gây nên xơ gan là do chất độc tích tụ, khí huyết không lưu thông, ứ trệ. Vì vậy, các vị thuốc trong Đông y chủ yêu giúp làm thông kinh mạch lạc, lưu thông khí huyết, từ đó tiêu nhiệt, giải độc phục hồi chức năng gan. 

Bên cạnh đó, điều trị xơ gan bằng thuốc Nam rất an toàn, lành tính và không có tác dụng phụ. Người bệnh có thể yên tâm sử dụng lâu dài để bồi bổ cơ thể. Một số vị thuốc Nam có tác dụng chữa xơ gan hiệu quả có thể kể đến: Bạch linh, Bạch truật, Đẳng sâm, Cam thảo, Hoàng kỳ, Sài hồ, Chỉ xác, Sinh địa…

Như vậy, bài viết đã cung cấp cho bạn những nguyên nhân gây xơ gan cùng cách phòng ngừa, điều trị hiệu quả. Nếu có bất dấu hiệu nào nghi ngờ là xơ gan, người bệnh hãy nhanh chóng tìm đến các cơ sở y tế uy tín, chất lượng để được thăm khám và điều trị kịp thời.