Bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 và cách điều trị
Bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 là tình trạng khối nhân nhầy tồn tại bên trong đĩa đệm của đốt sống L5 và S1 bị rò rỉ và thoát ra khỏi vị trí bình thường của nó. Tình trạng này xuất hiện khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác đau nhức, tê bì ngay tại vùng thắt lưng và vùng mông. Trong trường hợp nặng, dây thần kinh vận động và mạch máu có thể bị chèn ép bởi lượng chất nhầy khiến quá trình lưu thông máu bị cản trở, khả năng vận động gặp vấn đề.
Bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 là gì?
Bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 là bệnh lý về xương khớp, đĩa đệm diễn ra tại đốt xương cùng S1 được xác định ngay tại vị trí đầu tiên và đốt xương cột sống L5 (đốt xương L5 thuộc cột sống thắt lưng). Đoạn cột sống L5 và S1 được chứng minh là điểm tựa chính của xương cột sống. Điều này xuất hiện là do cột sống có thể thực hiện được những động tác bẻ cong, nghiên người, cúi, ưỡn… và hoạt động một cách linh hoạt nhờ vị trí L5 S1. Tuy nhiên do phải thường xuyên vận động một cách quá mức khiến đốt xương L5 S1 dễ rơi vào tình trạng thoát vị đĩa đệm.
Bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 khi xuất hiện sẽ tạo ra một sự chèn ép có khả năng tác động lên những dây thần kinh nằm xung quanh hoặc có liên quan đến phần dây chằng được xác định nằm tại xung quanh dây xương sườn. Chính sự chèn ép này khiến bệnh nhân luôn có cảm giác đau đớn. Hơn thế đời sống và các hoạt động thường ngày của bệnh nhân cũng bị ảnh hưởng.
Ngoài ra đoạn xương L5 S1 còn đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp con người thực hiện các hoạt động, vận động và sinh hoạt thường ngày. Chính vì thế khi đoạn xương này gặp vấn đề, cuộc sống của người bệnh sẽ bị ảnh hưởng một cách nặng nề. Bên cạnh đó nếu bạn mắc bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1, bạn còn có nguy cơ đối mặt với những biến chứng vô cùng nguy hiểm. Cụ thể như: Hội chứng đuôi ngựa, rối loạn cơ thắt, suy giảm khả năng lao động, mất cảm giác, teo cơ, bại liệt chi dưới…
Triệu chứng của bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1
Những cơn đau xuất hiện ngay tại vùng thắt lưng là triệu chứng chung khi bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 xuất hiện ở bất kỳ bệnh nhân nào. Cụ thể hơn, khi mắc bệnh, bệnh nhân sẽ nhận thấy cơ thể xuất hiện một số triệu chứng sau:
- Đau đớn vùng mông và vùng thắt lưng: Đĩa đệm được xác định nằm giữa đốt xương cùng S1 và đốt xương sống thắt lưng L5. Chính vì thế khi mắc bệnh, người bệnh sẽ nhận thấy vùng mông và vùng thắt lưng có cảm giác vô cùng đau đớn. Thông thường khi mắc bệnh, cơn đau sẽ xuất hiện ngay tại vị trí này đầu tiên.
- Những cơn đau xuất hiện và chạy dọc theo các dây thần kinh: Bên trong đĩa đệm L5 S1, một lượng lớn chất nhầy khi bị thoát ra ngoài sẽ tạo nên cảm giác đau đớn. Đồng thời tác động và tạo nên những biến chứng thần kinh. Khi đó người bệnh sẽ nhận thấy ngay tại vùng lưng có cảm giác đau đớn. Tình trạng đau đớn sau khi xuất hiện tại vùng lưng sẽ di chuyển dọc theo dây thần kinh xuống dưới phần mông. Tiếp đến là phần đùi và sau đó là toàn thân.
- Yếu cơ bắp: Lượng nhân nhầy tồn tại bên trong đĩa đệm L5 và S1 khi bị rò rỉ và thoát ra ngoài sẽ tác động và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các dây thần kinh nối với cơ bắp. Từ đó lực cơ bắp của người bệnh cũng trở nên yếu đi.
- Tê cứng và mất cảm giác ở chân: Khi dây thần kinh L5 bị tác động và bị tổn thương, chân cùng với mu bàn chân sẽ xuất hiện cảm giác đau nhức. Điều này làm cản trở khả năng co duỗi. Đồng thời làm tê yếu chân và mu bàn chân. Đối với những trường hợp nặng, bệnh nhân sẽ phải đối mặt với tình trạng rối loạn vận động và mất cảm giác.
Nguyên nhân dẫn đến bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1
Bệnh thoát vị đĩa đệm thắt lưng L5 S1 xuất hiện chủ yếu là do quá trình lão hóa của cơ thể. Bên cạnh quá trình lão hóa, bệnh còn xuất hiện do một số nguyên nhân khác. Bao gồm:
- Thoái hóa xương: Càng lớn tuổi, lượng nước tồn tại bên trong đĩa đệm càng giảm. Chính vì điều này, đĩa đệm rất dễ bị bào mòn. Hơn thế nguy cơ nhân đĩa đệm bị thoát ra ngoài và tình trạng tổn thương đĩa đệm cũng tăng cao. Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để bệnh thoát vị đĩa đệm thắt lưng L5 S1 hình thành và phát triển.
- Tư thế hoạt động và vận động sai: Những tư thế hoạt động và vận động sai trong thời gian làm việc, đi đứng, ngồi hoặc thực hiện một số hoạt động sinh hoạt thường ngày khác sẽ khiến cho xương cột sống của bạn chịu áp lực và vượt quá giới hạn. Cụ thể như: Cúi gập người, vẹo cột sống, quá khom, quá ưỡn, ngồi nhiều, mang vác vật cồng kềnh không đúng cách, mang vác vật nặng… Những hoạt động này đều có khả năng khiến cột sống, đĩa đệm của bạn bị tổn thương. Đồng thời làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm.
- Chế độ sinh hoạt, ăn uống không lành mạnh: Thường xuyên hút thuốc, sử dụng các chất kích thích, có chế độ ăn uống không đầy đủ chất dinh dưỡng, thường xuyên ăn những loại thực phẩm đã qua quá trình chiên xào nhiều dầu mỡ dẫn đến thừa cân, béo phì… sẽ mang đến những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe tổng thể nói chung và sức khỏe của xương sống nói riêng.
- Chấn thương do tai nạn: Va đập dập mông, vấp ngã gây nên những thương tổn tại vùng xương cùng, tai nạn lao động, tai nạn giao thông khiến cho bao xơ bị nứt rách, nhân nhầy thoát ra ngoài.
Biến chứng của bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1
Bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 nếu như không sớm chẩn đoán và áp dụng những phương pháp điều trị thích hợp, người bệnh có thể sẽ mắc phải một trong những biến chứng nghiêm trọng sau:
- Hội chứng đuôi ngựa
- Rối loạn cơ thắt
- Suy giảm khả năng lao động
- Mất cảm giác
- Teo cơ
- Bại liệt chi dưới
- Khó khăn trong việc di chuyển
- Rối loạn cơ tròn. Biến chứng rối loạn cơ tròn sẽ xuất hiện khi một hoặc nhiều khớp xương bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu. Điều này khiến những cơ quan như bàng quang, thần kinh thắt lưng, ruột cùng bị chèn ép. Hệ quả của biến chứng rối loạn cơ tròn khi không được xử lý là người bệnh sẽ mắc một số vấn đề, bệnh lý nghiêm trọng như đại tiện, tiểu tiện không tự chủ…
Chẩn đoán bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1
Sau khi đã tiến hành thăm khám lâm sàn, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn thực hiện thêm một hoặc nhiều xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh để xác định chính xác bệnh lý và mức độ phát triển của bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1.
Một số xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh mà bạn có thể thực hiện gồm:
- Chụp X-quang: Chụp X-quang là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh được nhiều bác sĩ chuyên khoa yêu cầu thực hiện khi bạn bị nghi ngờ mắc bệnh về xương khớp, đĩa đệm. Phương pháp chẩn đoán này được thực hiện bằng cách tạo hình ảnh vùng đốt sống thắt lưng thông qua chùm tia X. Sau khi có kết quả, bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp bạn xác định những điểm bất thường tồn tại tại vùng thắt lưng.
- CT scan: CT scan hay còn gọi là chụp điện toán cắt lớp. Phương pháp chẩn đoán hình ảnh này được thực hiện bằng cách tạo ra một hình ảnh cắt ngang vùng đốt sống thắt lưng thông qua chùm tia X. Hình ảnh sau khi máy quét thực hiện quét vòng quanh cơ thể sẽ được gửi về máy tính. Dựa trên kết quả này, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành xem xét, phân tích những điểm bất thường tồn tại ngay trên phần đĩa đệm cũng như cột sống thắt lưng của bạn.
- Chụp cộng hưởng từ MRI: Chụp cộng hưởng từ MRI được xếp vào danh sách những kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh tiên tiến nhất. Sau khi tiến hành chụp MRI, bác sĩ chuyên khoa sẽ dựa trên kết quả chẩn đoán hình ảnh để phân tích và tìm ra những vị trí đang bị thoát vị đĩa đệm, những thương tổn, mức độ thoát vị, mức độ chèn ép lên những rễ dây thần kinh và tủy sống.
Ngoài việc tiến hành thực hiện những xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh, bác sĩ chuyên khoa có thể yêu cầu bạn thực hiện thêm một sống dạng thăm khám, kiểm tra để xác định chính xác vấn đề và bệnh lý mà bạn đang mắc phải. Cụ thể như:
- Thăm khám cột sống thắt lưng: Bệnh thoát vị đĩa đệm có thể tác động khiến cho vùng cột sống thắt lưng bên trong của bạn gặp vấn đề. Cụ thể là bị viêm. Đối với trường hợp tình trạng viêm xuất hiện và trở nên nặng nề, khi chạm vào bạn sẽ nhận thấy vùng da tại vị trí này trở nên nhạy cảm hơn.
- Kiểm tra thần kinh: Để kiểm tra thần kinh, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn thực hiện một số bài tập để phát hiện vấn đề cũng như bệnh lý. Cụ thể như đi bằng mũi chân để quan sát và xác định dây thần kinh của bạn có tồn tại những điểm bất thường hay không.
- Nâng chân: Các chi bên dưới sẽ bị ảnh hưởng khi bệnh thoát vị đĩa đệm hình thành và phát triển. Chính vì thế, để xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh lý và vấn đề về sức khỏe, bác sĩ chuyên khoa có thể yêu cầu bạn nâng chân để xác định mức độ đau đớn.
- Kiểm tra phạm vi chuyển động: Để kiểm tra phạm vi chuyển động, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn thực hiện một hoặc nhiều động tác liên quan đến vùng hông và lưng. Những động tác này sẽ giúp bác sĩ xác định được mức độ ảnh hưởng của bệnh thoát vị đĩa đệm cũng như khối nhân nhầy lên những vị trí xung quanh lưng và hông.
Phương pháp điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1
Để điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1, người bệnh có thể áp dụng một trong những phương pháp chữa bệnh dưới đây theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa:
Sử dụng thuốc Tây
Sử dụng thuốc Tây là một phương pháp điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 được áp dụng phổ biến. Bởi phương pháp điều trị này không chỉ tiện lợi mà còn mang hiệu quả cao. Trong thời gian chữa bệnh, bác sĩ chuyên khoa có thể kê cho bạn một đơn thuốc trong đó có chứa những loại thuốc điều trị sau:
Các loại thuốc giảm đau
Trong số các loại thuốc giảm đau, Acetaminophen (Tylenol) là thuốc thường xuyên góp mặt trong những đơn thuốc điều trị thoát vị đĩa đệm. Loại thuốc này có tác dụng kiểm soát cơn đau một cách nhanh chóng. Đối với những trường hợp thoát vị đĩa đệm có cơn đau nghiêm trọng, bác sĩ chuyên khoa sẽ kê cho bạn đơn thuốc chứa một số loại thuốc giảm đau mạnh hơn. Kể cả những loại thuốc giảm đau trong thành phần có chứa chất gây nghiện.
Thuốc chống viêm không steroid (NSAID)
Những loại thuốc thuộc nhóm thuốc chống viêm không steroid (NSAID) hoạt động dựa trên cơ chế ngăn ngừa sự sản sinh chất kích thích cơn đau là prostalandin. Từ đó giúp bệnh nhân giảm đau hiệu quả. Ngoài ra việc sử dụng NSAID còn giúp người bệnh cải thiện tình trạng sưng tấy, kháng viêm.
Những loại thuốc thuộc nhóm thuốc chống viêm không steroid thường được dùng trong điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm hoặc một số bệnh xương khớp khác gồm:
- Celecoxib (Celebrex)
- Aspirin (Bufferin, Bayer, Ecotrin)
- Ibuprofen (Advil, Motrin)
- Naproxen (Aleve, Naprosyn).
Thuốc streroid
Trong một số trường hợp, bác sĩ chuyên khoa có thể yêu cầu bạn điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 bằng cách tiêm tĩnh mạch thuốc streroid ngoài màng cứng. Khi được đưa vào cơ thể, thuốc streroid sẽ hoạt động tương tự như một loại hormone có khả năng ức chế hệ miễn dịch – cortisone. Từ đó giúp người bệnh cải thiện tình trạng sưng tấy, đau nhức, viêm. Đồng thời giúp người bệnh khôi phục khả năng vận động.
Thuốc giãn cơ
Khi mắc bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1, người bệnh sẽ phải đối mặt với sự co thắt cơ bắp xung quanh vùng bệnh dẫn đến tình trạng đau nhức. Chính vì thế, khi tiến hành điều trị bệnh, bác sĩ chuyên khoa có thể sẽ kê cho bạn một đơn thuốc có chứa những loại thuốc mang tác dụng làm giản cơ trơn. Ngoài ra những loại thuốc giãn cơ còn có khả năng giúp người bệnh giảm đau, hạn chế sự co thắt của cơ bắp.
Một số loại thuốc giãn cơ mà bạn có thể sử dụng gồm:
- Metaxalone
- Diazepam
- Carisoprodol
- Dantrolene
- Baclofen
- Therabenzaprine.
Việc sử dụng những loại thuốc Tây y trong điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 cần có sự chỉ định và hướng dẫn liều dùng từ bác sĩ chuyên khoa. Bởi bên cạnh tác dụng cải thiện tình trạng viêm, sưng và đau nhức, thuốc còn có khả năng gây ra những tác dụng nguy hiểm làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và hệ xương. Đặc biệt là khi bạn sử dụng thuốc bừa bãi. Một số tác dụng phụ mà bạn có thể gặp phải trong thời gian điều trị gồm: Phù nề, xương giòn dễ gãy, loãng xương, đau dạ dày, xuất huyết dạ dày, viêm dạ dày, loét dạ dày…
Chính vì những tác dụng phụ nêu trên, người bệnh tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc. Nếu sử dụng thuốc, bạn cần phải tuân thủ hướng dẫn về cách dùng và liều lượng từ bác sĩ chuyên khoa. Điều này sẽ giúp bạn hạn chế mắc phải những tác dụng phụ nghiêm trọng.
Vật lý trị liệu
Bên cạnh việc sử dụng thuốc Tây, vật lý trị liệu cũng là một phương pháp được nhiều bệnh nhân áp dụng trong điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1. Phương pháp chữa bệnh này có khả năng tác động từ bên ngoài giúp người bệnh cải thiện những cơn đau. Đồng thời giúp người bệnh khôi phục chức năng vận động của cơ thể.
Trong điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1, một số kỹ thuật có thể được sử dụng gồm:
- Điện trị liệu: Điện trị liệu là phương pháp chữa bệnh sử dụng dòng Gavanic và Faradic, sóng ngắn, xung điện tác động và kích thích hệ thần kinh để giảm đau.
- Nhiệt trị liệu: Chườm nóng.
Ngoài những kỹ thuật nêu trên, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn thực hiện thêm một số bài tập vật lý trị liệu theo sự hướng dẫn của chuyên viên y tế. Những bài tập này sẽ giúp bạn cải thiện khả năng thực hiện các hoạt động sinh hoạt thường ngày của cơ thể.
Phẫu thuật
Khi các phương pháp điều trị nội khoa không đáp ứng với tình trạng thoát vị đĩa đệm L5 S1 của bạn ở hiện tại, những triệu chứng xuất hiện thường xuyên, dai dẳng và ngày càng nghiêm trọng, bác sĩ chuyên khoa sẽ yêu cầu bạn điều trị bệnh bằng phương pháp phẫu thuật. Cụ thể như:
- Cơn đau xuất hiện tại vùng mông, vùng thắt lưng, bàn chân… không thuyên giảm mà ngày càng dữ dội, bệnh nhân không thể chịu đựng được, khả năng vận động bị ảnh hưởng, bệnh nhân đi lại và thực hiện các hoạt động thường ngày vô cùng khó khăn.
- Phương pháp điều trị nội khoa gồm thuốc Tây y và những bài tập vật lý trị liệu không thể cải thiện được bệnh lý và các triệu chứng mặc dù đã sử dụng trên 3 tháng.
- Bệnh nhân xuất hiện những dấu hiệu bất thường liên quan đến hệ thần kinh như: Mất kiểm soát khi đi đại tiện và tiểu tiện, chân mất cảm giác hoặc tê yếu…
Một số phương pháp phẫu thuật thường được dùng trong điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 gồm:
Phẫu thuật mổ hở
Phẫu thuật mổ hở là phương pháp điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm truyền thống. Phương pháp phẫu thuật này đã xuất hiện từ rất lâu đời nhưng hiện nay vẫn được sử dụng rộng rãi nhờ tính hiệu quả của nó. Khi tiến hành phẫu thuật mổ hở, bác sĩ chuyên khoa sẽ sử dụng những dụng cụ để mở rộng bản sống. Sau đó tiến hành cắt bỏ dây chằng thông qua đường rạch trên da (khoảng 4 – 6 cm). Tuy nhiên phương pháp phẫu thuật này lại mang một nhược điểm nguy hiểm. Đó chính là nhiều mô mềm bị tàn phá sau khi thực hiện.
Phẫu thuật lấy khối thoát vị thông qua một thiết bị nội soi
Khi tiến hành phẫu thuật lấy khối thoát vị thông qua một thiết bị nội soi, bác sĩ sẽ sử dụng một hoặc nhiều dụng cụ nhỏ gọn. Sau đó tiến hành mổ lấy phần nhân thoát vị ra khỏi cơ thể thông qua một đường rạch duy nhất trên da. Quá trình phẫu thuật bằng phương pháp này sẽ được ghi lại thông qua hệ thống kính. Nhờ đó, bác sĩ thực hiện có thể quan sát rõ trên màn hình. Ngoài ra, phương pháp phẫu thuật lấy khối thoát vị thông qua một thiết bị nội soi còn sử dụng đèn nội soi cùng với đó là môi trường nước để rửa và tưới liên tục.
Phẫu thuật Mini – COD
Với phương pháp phẫu thuật Mini – COD, bác sĩ chuyên khoa sẽ thông qua một đường mổ nhỏ ở lối sau để lấy phần nhân thoát vị ra bên ngoài. Từ đó giúp người bệnh loại bỏ phần nhân thoát vị đang tác động và gây chèn ép lên tủy sống, rễ dây thần kinh. Phẫu thuật Mini – COD là một phương pháp điều trị bệnh phù hợp nhất đối với đối tượng là những bệnh nhân sau khi sử dụng phương pháp điều trị bảo tồn vẫn cảm thấy đau đớn nghiêm trọng.
Phẫu thuật cắt đĩa đệm sống vi phẫu thông qua một ống banh nội soi
Khi tiến hành phẫu thuật cắt đĩa đệm sống vi phẫu thông qua một ống banh nội soi, bác sĩ chuyên khoa sẽ sử dụng một ống banh với đường kính khoảng 2cm. Sau đó bác sĩ sẽ tiến hành loại bỏ phần nhân thoát vị thông qua một đường rạch dài ở da phía sau. Khi phần nhân thoát vị được lấy ra ngoài, rễ dây thần kinh và những vị trí xung quanh sẽ được giải ép.
Phương pháp phẫu thuật được thực hiện nhằm giúp bệnh nhân giảm bớt những áp lực, tác động của khối nhân nhầy bên trong đĩa đệm đến tủy sống, rễ dây thần kinh đang tồn tại tại khu vực L5 S1. Trong một vài tuần sau khi tiến hành phẫu thuật, bệnh nhân có thể sẽ phải hạn chế vận động hoặc thực hiện các hoạt động sinh hoạt thường ngày. Điều này sẽ giúp quá trình phục hồi của bệnh nhân trở nên tốt hơn. Sau vài tuần nghỉ ngơi, bệnh nhân sẽ cảm thấy ít đau hơn, các hoạt động sinh hoạt thường ngày cũng được diễn ra một cách dễ dàng hơn.
Tuy nhiên phẫu thuật chưa phải là phương pháp điều trị bệnh mang tính an toàn tuyệt đối. Bởi không phải 100% bệnh nhân khi thực hiện đều thành công. Bên cạnh đó trong và sau quá trình phẫu thuật, bệnh nhân còn có khả năng đối mặt với những biến chứng nguy hiểm. Chính vì thế trước khi quyết định phẫu thuật điều trị bệnh, bạn nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa. Đồng thời cân nhắc kỹ những lợi ích mà phương pháp phẫu thuật mang lại và các rủi ro.
Bài viết là thông tin cơ bản về bệnh thoát vị đĩa đệm L5 S1 và cách điều trị. Tuy nhiên những thông tin này chỉ mang tính chất tham khảo. Người bệnh nên liên hệ với bác sĩ chuyên khoa khi nhận thấy cơ thể và vùng thắt lưng của mình tồn tại những dấu hiệu bất thường. Đồng thời tiến hành chẩn đoán và áp dụng những phương pháp điều trị bệnh theo sự hướng dẫn của bác sĩ.
Chúng tôi không chẩn đoán, không đưa ra thông tin, lời khuyên và những phương pháp điều trị bệnh thay cho bác sĩ hoặc những người có chuyên môn cao.
BẠN QUAN TÂM
Ngày Cập nhật 23/06/2022
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!