Triệu chứng xơ gan: Không thể chủ quan ngay từ biểu hiện nhỏ nhất

Bệnh Xơ gan là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm khi gây ra những biến chứng nghiêm trọng như xuất huyết, tràn dịch ổ bụng, suy giảm và mất đi chức năng gan,… Vậy nhưng, người bệnh lại thường chỉ đến bệnh viện khi đã ở giai đoạn nặng và rất khó điều trị. Hãy trang bị cho mình những kiến thức để nhận biết được triệu chứng xơ gan với bài viết dưới đây để có thể phát hiện và chữa bệnh kịp thời.

Có thể bạn chưa biết: Các giai đoạn phát triển của bệnh xơ gan

Xơ gan là một căn bệnh tiến triển âm thầm, kéo dài. Quá trình xơ hóa diễn ra từ từ trong cấu trúc gan. Những tế bào gan khi bị suy yếu trong một thời gian dài cuối cùng sẽ chết đi, hình thành nên các mô sẹo và được gọi là xơ gan.

Quá trình xơ hóa này của gan được chia làm 4 giai đoạn với từng mức độ khác nhau, được kí hiệu từ F1-F4:

  • Xơ gan F1: Các mô sẹo xơ hóa bắt đầu hình thành
  • Xơ gan F2: Mô xơ xuất hiện nhiều hơn, chức năng gan suy yếu, các triệu chứng của bệnh rõ rệt hơn
  • Xơ gan F3: Lượng tế bào gan xơ hóa lớn hơn gây rối loạn chức năng gan
  • Xơ gan F4: Tế bào gan tổn thương hoàn toàn, gan không còn chức năng
Hình ảnh minh họa các mức độ xơ hóa của gan
Hình ảnh minh họa các mức độ xơ hóa của gan

Triệu chứng giai đoạn đầu – Xơ gan còn bù – Rất khó nhận biết

Trong giai đoạn đầu, phần gan bị xơ, sẹo chỉ mới chiếm một phần nhỏ của gan. Xét về độ xơ hóa mới ở mức F1, F2. Vậy nên chức năng gan chưa bị ảnh hưởng nhiều. Phần gan khỏe mạnh vẫn đủ để bù trừ cho phần gan xơ hóa.  Cũng bởi thế giai đoạn này còn được gọi là “xơ gan còn bù”.

Thế nhưng chính vì việc chức năng gan vẫn còn tốt, cho nên khi mới bị bệnh, chúng ta sẽ không thấy có dấu hiệu gì đặc biệt cả. Thông qua khám sàng lọc, có một số triệu chứng có thể giúp bác sĩ nghi ngờ về tình trạng xơ gan, bao gồm:

  • Triệu chứng cơ năng: Ăn không ngon, khó tiêu, nặng tức vùng thượng vị, giảm tình dục, rối loạn kinh nguyệt.
  • Triệu chứng thực thể : Lách lớn, đau nhẹ vùng gan, có nốt giãn mạch hình sao, móng tay khô trắng, hồng ban lòng bàn tay, nước tiểu vàng đậm. 
Triệu chứng ban đầu của viêm gan thường khó nhận biết
Triệu chứng ban đầu của viêm gan thường khó nhận biết

Mặc dù vẫn có những biểu hiện mang tính chất gợi ý như vậy, nhưng người bệnh thường không mấy để ý những dấu hiệu này bởi chúng không ảnh hưởng đến sức khỏe và cũng rất dễ bị nhầm với một số bệnh lý khác. Hầu hết chúng ta chỉ đi khám khi bệnh đã biến chuyển nặng và có những triệu chứng đặc trưng, đồng thời sức khỏe cũng bị đe dọa nghiêm trọng.

Biểu hiện xơ gan giai đoạn cuối – Xơ gan mất bù

Khi vùng gan bị xơ hóa bắt đầu lan rộng và phần gan khỏe mạnh không còn đủ để giúp duy trì tốt chức năng gan, nghĩa là bệnh đã chuyển sang thời kỳ cuối. Người ta gọi giai đoạn này là “xơ gan mất bù” với mức độ xơ hóa F3, F4.

Lúc này, do gan không còn có thể thực hiện chức năng vốn có nữa nên người bệnh bắt đầu gặp phải tình trạng suy gan và hội chứng tăng áp tĩnh mạch cửa. Từ hai vấn đề này, người bệnh sẽ có một số biểu hiện đặc trưng, bao gồm:

  • Xuất huyết: Người bệnh có thể bị xuất huyết dưới da, dễ xuất hiện nốt bầm tím, chảy máu chân răng, xuất huyết tiêu hóa, chảy máu cam, nôn ra máu… Ngoài ra, bệnh nhân bị xơ gan còn gặp phải tình trạng máu khó đông.
  • Phù chân: Do nước và dịch cơ thể tích tụ, người bệnh sẽ bị phù hai chân.
Xơ gan khiến 2 chân bị phù
Xơ gan khiến 2 chân bị phù
  • Da vàng, mắt vàng: Khi đã ở giai đoạn nặng, chức năng giải độc tốt ở gan kém, gây tích tụ bilirubin, khiến mắt và da của người bệnh chuyển sang màu vàng nghệ rất dễ để nhận biết.
  • Nữ hóa tuyến vú: Xơ gan làm tăng estrogen trong máu, khiến cho tuyến vú ở nam giới phát triển hơn bình thường.
  • Nốt giãn mạch hình sao: Việc estrogen tăng cũng gây ra tình trạng giãn tĩnh mạch, tạo thành các nốt hình sao.
  • Bụng phình to: Do áp lực lên tĩnh mạch tăng cao, dịch trong lòng ống tĩnh mạch sẽ bị đẩy ra ngoài và tràn vào khoang phúc mạc. Lúc này, vùng bụng của bệnh nhân bắt đầu trương phình, căng bóng. Vì vậy mà giai đoạn mất bù cũng có tên gọi khác là “xơ gan cổ trướng” (cổ trướng có nghĩa là dịch ổ bụng).
Xơ gan cổ trướng
Xơ gan cổ trướng

Bên cạnh những triệu chứng trên, bệnh nhân còn có những biểu hiện khác như: Lòng bàn tay đỏ son, đi đại tiện phân sệt và lẫn máu, nôn ra máu, rụng tóc, lách to, ứ mật…

Tuy nhiên, nếu chúng ta để xảy ra các triệu chứng trên mới phát hiện bệnh thì cũng đã muộn. Bị hư hỏng nặng nề, gan lúc này đã mất đi chức năng khiến người bệnh phải đối mặt với những biến chứng vô cùng nguy hiểm.

Cách phát hiện sớm bệnh xơ gan

Mặc dù xơ gan giai đoạn còn bù rất khó để phát hiện, nhưng không phải là không thể. Chỉ cần chú ý đến sức khỏe bản thân với những thay đổi nhỏ, mọi người vẫn có thể nhận biết được bệnh của bản thân.

Phát hiện qua những triệu chứng điển hình

Các triệu chứng xơ gan ban đầu như cơ thể mệt mỏi ăn không ngon, đau bụng, nặng bụng, khó tiêu hay kể cả là rối loạn kinh nguyệt, giảm ham muốn tình dục đều rất dễ khiến chúng ta bị nhầm sang các bệnh lý khác. Tuy nhiên nếu chúng cùng xuất hiện thì người bệnh nên chuyển hướng sang nghi ngờ rằng đó là vấn đề về gan.

Ngoài ra, triệu chứng điển hình có thể nhìn thấy được ngay từ giai đoạn đầu đó các nốt giãn mạch hình sao. Nó có thể xuất hiện ở má, ngực, lưng hoặc ở tay. Nếu gặp phải các dấu hiệu trên kèm theo cả sự xuất hiện của nốt sao mạch thì có thể gần như chắc chắn bạn đang bị xơ gan.

Phát hiện qua lối sống, thói quen

Những người thường xuyên uống rượu bia, mắc bệnh béo phì nên đi kiểm tra sức khỏe định kỳ vì những đối tượng này có nguy cơ bị xơ gan rất cao. Việc khám sức khỏe sẽ giúp người bệnh phát hiện bệnh từ sớm để điều trị kịp thời.

Người hay uống rượu bia, béo phì nên cẩn thận trước các bệnh về gan
Người hay uống rượu bia, béo phì nên cẩn thận trước các bệnh về gan

Ngoài ra, những người bệnh bị viêm gan nếu không điều trị triệt để sẽ gây suy tế bào gan. Lâu dần, các tế bào bị tổn thương này sẽ chết đi và tạo thành mô xơ, sẹo. Vì vậy, bệnh nhân có vấn đề về gan nên chữa trị một cách nghiêm túc, tránh để bệnh biến chứng thành xơ gan.

Phát hiện qua các xét nghiệm

Qua quá trình khám bệnh, bác sĩ có thể phát hiện xơ gan nhờ vào một số kết quả xét nghiệm như: Đo áp lực tĩnh mạch cửa, đường kính tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch lách; nội soi ổ bụng, xét nghiệm chức năng gan, siêu âm, đo tỷ lệ một số chất trong cơ thể, xét nghiệm sinh thiết gan,… 

Ngoài ra, có một phương pháp mà bác sĩ hay dùng để chẩn đoán đó là bảng tiêu chuẩn Child-pugh. Trên thang điểm trong bảng này, bác sĩ cũng có thể xác định được tình trạng của bệnh nhân đang ở giai đoạn nào với 3 mức độ A, B, C.

Bảng tiêu chuẩn Child-pugh
Bảng tiêu chuẩn Child-pugh

Cần phải điều trị xơ gan như thế nào?

Xơ gan là bệnh lý khó có thể chữa khỏi hẳn vì những tế bào một khi đã chết và bị xơ hóa thì không thể nào khôi phục lại được nữa. Vậy nên điều trị xơ gan thực chất là công cuộc hỗ trợ chức năng gan và ngăn không để bệnh tiến triển thêm nữa. Cách thức điều trị bệnh như sau:

Điều trị theo nguyên nhân xơ gan

Để ngăn chặn quá trình xơ hóa của gan lan rộng, việc đầu tiên cần làm đó là loại bỏ nguyên nhân gây bệnh. Có 2 lý do chính dẫn đến tình trạng ngày đó là xơ gan rượu và xơ gan do virus, cụ thể là viêm gan B, viêm gan C.

Xơ gan rượu: Người bệnh cần tuyệt đối tránh xa rượu nói riêng và các thức uống có cồn nói chung. Trong quá trình điều trị cũng không nên sử dụng các chất kích thích khác.

Do virus viêm gan: Bệnh nhân cần chữa viêm gan theo chỉ định của bác sĩ. Đối với giai đoạn còn bù thì người bệnh có thể hết viêm gan này sau một thời gian dùng thuốc. Từ đó duy trì lối sống và chế độ ăn uống lành mạnh để không bị xơ hóa thêm. Tuy nhiên ở xơ gan mất bù thì việc điều trị viêm gan sẽ kéo dài suốt đời.

Khi bị viêm gan, người bệnh cần điều trị một cách triệt để trước khi quá muộn
Khi bị viêm gan, người bệnh cần điều trị một cách triệt để trước khi quá muộn

Điều trị triệu chứng

Để khắc phục các vấn đề do xơ gan gây ra như: Máu khó đông, vàng da, phù nề, xuất hiện cổ trướng,… người bệnh sẽ phải sử dụng một số loại thuốc đặc trị. Các loại thuốc hiện nay thì được chia thành 2 nhóm là thuốc Đông y và thuốc Tây y. 

Thuốc Đông y: Tác động từ từ, đi tìm căn nguyên của bệnh để giải quyết. Khi vấn đề gốc rễ được loại bỏ thì các triệu chứng cũng dần được khắc phục. Thành phần thuốc là thảo dược thiên nhiên nên đa số đều lành tính và an toàn cho người bệnh.

Thuốc Tây y: Chú trọng đẩy lùi các triệu chứng của bệnh một cách nhanh chóng. Tuy nhiên do không tác động đến căn nguyên của bệnh nên không mang lại hiệu quả bền vững. Thuốc Tây cũng kèm theo nhiều tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe.

Tuy nguyên lý hoạt động của Đông y và Tây y là khác nhau, nhưng trong điều trị xơ gan và các vấn đề liên quan, bệnh nhân có thể vẫn cần kết hợp cả 2 loại thuốc này để gia tăng hiệu quả điều trị.

Điều trị hỗ trợ

Bên cạnh công tác giải quyết nguyên nhân và triệu chứng, người bệnh còn cần thực hiện theo chế độ dinh dưỡng khoa học để tăng cường sức khỏe của gan, hỗ trợ chức năng gan, đồng thời phòng tránh được những biến chứng nguy hiểm. Theo đó, người bệnh không chỉ cần kiêng rượu bia mà còn phải bổ sung thêm chất đạm, chất xơ và uống đủ nước.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng khuyên bệnh nhân nên giảm lượng muối trong mỗi bữa ăn để tránh tình tích nước, phù nề.

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị bệnh
Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều trị bệnh

Trên đây là các triệu chứng xơ gan để giúp bạn có thể nhận biết và điều trị kịp thời. Là một trong “tứ chứng nan y” và có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của con người, bệnh lý về gan này quả thực không thể coi thường. Vì vậy, mọi người nên duy trì một lối sống lành mạnh để tránh được các yếu tố dẫn đến xơ gan.

Ngày Cập nhật 23/06/2022

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *