U tiền liệt tuyến: Hiểu rõ triệu chứng, nguyên nhân để trị hiệu quả, tránh biến chứng

U tiền liệt tuyến là tình trạng nam giới sau 40 tuổi bắt đầu có sự tăng sinh tuyến tiền liệt, lúc này cứ 10 người thì có 2 người bị u tiền liệt tuyến. Tỷ lệ mắc bệnh tăng dần theo tuổi tác nên những người tuổi càng cao bệnh càng nghiêm trọng. Vì vậy nam giới cần sớm phát hiện triệu chứng bệnh để có biện pháp điều trị kịp thời, tránh biến chứng ảnh hưởng sức khỏe.

U tiền liệt tuyến và những thông tin không thể bỏ qua

U tiền liệt tuyến (còn gọi là phì đại tiền liệt tuyến) là căn bệnh phổ biến ở tuyến tiền liệt của các quý ông. 18% nam giới mắc bệnh trong độ tuổi 40, 63% ở độ tuổi 50 và 90% khi 80 tuổi. Việc làm cần thiết hiện nay là nhận biết nguyên nhân và các dấu hiệu đặc trưng để chữa bệnh hiệu quả.

U tiền liệt tuyến là gì?

Tuyến tiền liệt thuộc hệ sinh dục nam, nằm ngay cửa ngõ của bàng quang và bao quanh ống niệu đạo. Bộ phận này hình thành từ tuần thứ 12 của thai nhi nam và phát triển cho đến khi trẻ chào đời. Trong thời kỳ dậy thì, tuyến tiền liệt tiếp tục phát triển và hoạt động như một tuyến sinh dục phụ với trọng lượng khoảng 20g. Tuy nhiên từ 40 tuổi trở lên, nó bắt đầu tăng kích thước và hình thành u xơ tuyến tiền liệt.

Bộ phận này có hai chức năng chính là sinh dục và vận chuyển. Cụ thể tuyến sẽ tiết ra chất dịch, góp phần sản sinh tinh dịch làm môi trường vận chuyển tinh trùng. Ngoài ra hai đường dẫn nước tiểu đều đi qua tuyến tiền liệt, vì vậy nó sẽ tham gia đồng thời quá trình xuất tinh và tiểu tiện. Khi bị u xơ tiền liệt tuyến, các chức năng này đều bị tác động và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của phái nam.

Dấu hiệu nhận biết u tuyến tiền liệt

Tùy theo sự phát triển của khối u và sự thích ứng của cơ thể, các chuyên gia sẽ chia triệu chứng của bệnh theo 3 giai đoạn:

• Cơ năng: khi chưa xuất hiện sự tổn thương thực thể, bệnh nhân đi tiểu khó, nước tiểu thoát ra chậm, tiểu nhỏ, yếu, bị ngắt quãng, thời gian tiểu kéo dài, đi nhiều lần vào ban đêm.
• Đã có tổn thương thực thể: gia tăng triệu chứng tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu không hết, đi kèm biểu hiện nhiễm khuẩn khi thấy tiểu buốt và nước tiểu đục
• Tổn thương thực thể nặng: bàng quang mỏng, nước tiểu ứ đọng kèm theo nhiễm khuẩn, cơ thể thiếu máu, buồn nôn, buồn ngủ, kém ăn, tăng huyết áp,…

Tuy nhiên các biểu hiện của 3 giai đoạn không phải lúc nào cũng xuất hiện đầy đủ. Bệnh diễn biến chủ yếu dựa vào sự tăng trưởng của u xơ, lối sống của người bệnh và sự thích của cơ thể. Ngoài ra triệu chứng điển hình như bí tiểu có thể xuất hiện ở bất kỳ giai đoạn nào.

Nguyên nhân gây bệnh

Mặc dù chưa thể khẳng định chính xác yếu tố gây bệnh nhưng các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân chính gây ra phì đại tuyến tiền liệt là do tuổi cao, cơ thể xuất hiện sự lão hóa làm suy giảm nội tiết tố nam. Bên cạnh đó, bệnh còn hình thành từ các tác nhân như:

• Lối sống thiếu khoa học
• Chế độ dinh dưỡng không hợp lý
• Hoạt động tình dục thiếu an toàn
• Di truyền từ người thân
• Mắc hội chứng chuyển hóa
• Béo phì

Vì vậy, nam giới cần có lối sống tích cực, quan hệ tình dục thủy chung, ít thủ dâm, tránh xa rượu, bia, thuốc lá, chất kích thích,… Đồng thời các quý ông nên khám bệnh định kỳ 6 tháng/ lần để có thể phát hiện bệnh kịp thời.

Biến chứng của u tiền liệt tuyến

Phì đại tiền liệt tuyến ở giai đoạn đầu ít gây nguy hiểm đối với sức khỏe. Tuy nhiên nếu không điều trị kịp thời và để bệnh phát triển theo thời gian, nam giới sẽ phải đối mặt với các biến chứng sau:

• Suy thận

Triệu chứng bí tiểu khiến nam giới cảm thấy khó chịu, gây đau đớn cho bộ phận sinh dục, thậm chí vỡ bàng quang. Các tổn thương như nước tiểu tích tụ gây giãn đài bể thận hoặc nhiễm trùng bàng quang cho phép tiếp cận thận đều là nguyên nhân gây suy thận. Ngoài ra, nước tiểu tồn đọng quá nhiều trong thời gian dài có thể gây suy thận mãn tính, thậm chí bệnh nhân sẽ bị sốc nhiễm trùng nếu không được chữa bệnh kịp thời.

• Suy giảm ham muốn tình dục

Đường tiết niệu là đường dẫn chung của tinh dịch và nước tiểu, nếu bộ phận này bị tắc nghẽn sẽ làm giảm ham muốn tình dục. Ngoài ra nó còn ảnh hưởng trầm trọng đến hoạt động và chất lượng cuộc sống của nam giới.

• Bàng quang mất chức năng

Nước tiểu tồn dư trong cơ thể và không thể thoát ra ngoài gây hiện tượng căng trướng tại bàng quang. Tình trạng này lặp lại nhiều lần dẫn đến quá trình biến dạng và biến thể bàng quang.
Bàng quang bị mất chứng năng và không thể co bóp khiến nước tiểu rỉ ra. Nếu u tiền liệt tuyến phát triển lên trên, phía sau của bàng quang có thể xuất hiện niệu quản với hình dạng lưỡi câu và làm nước tiểu bị ứ đọng.

• Sỏi bàng quang

Khi cơ bàng quang bị phì đại sẽ xuất hiện túi thừa bàng quang, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và hình thành sỏi bàng quang. Bệnh gây ra tình trạng tiểu buốt, tiểu nhiều lần, tiểu ra máu,…

• Viêm tiết niệu

Nam giới tiểu không hết, đọng lại nước tiểu và vi khuẩn trong bàng quang và gia tăng nguy cơ nhiễm trùng tiết niệu. Viêm tiết niệu gồm 2 trường hợp: viêm dưới niệu đạo – bàng quang và viêm trên niệu đạo – đài bể thận.

Khi mắc bệnh, cơ thể sẽ xuất hiện các dấu hiệu: sốt cao, đau hông lưng, nước tiểu đục, có thể tiểu ra máu. Phì đại tiền liệt tuyến gây ứ trệ nước tiểu có thể khiến bệnh viêm đường tiết niệu tái phát, dính vào bàng quang, gây khó khăn trong quá trình phẫu thuật.

Ưu và nhược điểm của các phương pháp điều trị u tiền liệt tuyến

Có nhiều phương pháp điều trị bệnh u tiền liệt tuyến như đông hoặc tây y, nhưng các cách này đều tồn tại ưu và nhược điểm riêng. Vì vậy người bệnh nên tìm hiểu hiểu kỹ từng biện pháp và dựa vào tình trạng sức khỏe, tuổi tác, giai đoạn phát triển của bệnh để chọn phương pháp phù hợp.

Trị phì đại tiền liệt tuyến bằng tây y

Nếu bạn thường xuyên kiểm tra sức khỏe và phát hiện bệnh sớm, các triệu chứng ở mức độ nhẹ và chưa ảnh hưởng tới cuộc sống thì nên thực hiện lối sống lành mạnh. Việc thay đổi cách sống khoa học, có một chế độ dinh dưỡng hợp lý, khoa học sẽ giúp bạn cải thiện tình trạng sức khỏe, đẩy lùi triệu chứng và kiểm soát bệnh tốt hơn.

Tuy nhiên, để quá trình điều trị diễn ra thuận lợi, các bác sĩ vẫn có thể chỉ định một số loại thuốc phù hợp với tình trạng cơ thể. Nhóm thuốc thường được sử dụng để điều trị phì đại tuyến tiền liệt là thuốc chẹn alpha và thuốc ức chế men khuer 5 – alpha,… Ngoài ra bác sĩ có thể liệt kê một số loại khác như: thuốc kháng cholinergic, chất ức chế Phosphodiesterase loại 5, thuốc lợi tiểu quai, Mirabegron, Desmopressin,…

• Ưu điểm:

Điều trị nội khoa giúp thư giãn cơ bàng quang và tuyến tiền liệt nhằm đẩy lùi triệu chứng và cải thiện tình trạng bệnh. Ngoài ra thuốc tây còn thu nhỏ tuyến tiền liệt và ngăn chặn các biến chứng của khối u tới cơ quan khác.

• Nhược điểm:

Thuốc tây không thể trị tận gốc phì đại tuyến tiền liệt nên bệnh vẫn có thể tái phát. Nếu người bệnh lạm dụng tân dược sẽ gây ra tình trạng nhờn thuốc và bệnh khó kiểm soát hơn. Chưa kể một số thành phần của thuốc còn gây ra các tác dụng phụ như: đau đầu, buồn nôn, ảnh hưởng chức năng sinh lý (xuất tinh ngược, rối loạn cương dương, suy giảm ham muốn tình dục,…)

Phẫu thuật phì đại tuyến tiền liệt 

Những trường hợp có thể được chỉ định phẫu thuật là: bí tiểu hoàn toàn, nhiễm khuẩn tiết niệu, sỏi bàng quang, đã chữa nội khoa nhưng bệnh vẫn tái phát và gia tăng nguy cơ xảy ra biến chứng. Khi đó, bác sĩ sẽ thực hiện các thủ thuật ngoại khoa như phẫu thuật xâm lấn hoặc phẫu thuật xâm lấn tối thiểu.

• Ưu điểm:

Biện pháp này đem đến tác dụng: phá hủy mô tuyến tiền liệt u xơ, mở rộng niệu đạo, làm giảm các triệu chứng do bệnh lý này gây ra. Ngoài ra phẫu thuật xâm lấn còn có vết mổ nhỏ, ít chảy máu, giảm nhiễm trùng nhưng vẫn tồn tại nhiều rủi ro.

• Nhược điểm:

Khi thực hiện phẫu thuật, người bệnh sẽ phải đối mặt với các vấn đề sau: thời gian phục hồi lâu, cần chăm sóc đặc biệt hậu phẫu thuật, chi phí tốn kém, có thể ảnh hưởng đến hoạt động tình dục,… Nếu người bệnh tiến hành mổ ở phòng khám kém chất lượng còn có thể gây nguy hiểm tính mạng.

Chữa u tuyến tiền liệt bằng đông y

Theo quan niệm của y học cổ truyền (YHCT), u tiền liệt tuyến là cấp thấp nhất của tam tiêu nhân thể, nghĩa là chức năng của nó phải dựa vào công năng của can và thận. Nguyên nhân gây bệnh do thấp trệ chảy xuống gây ứ trệ phần huyết, can thận hư tổn làm hội âm bị sa sưng, đau bụng dưới làm hệ bài tiết hoạt động không bình thường.

Khi xác định căn nguyên gây bệnh do thấp nhiệt – khí huyết ứ trệ – hư chứng và thực chứng, YHCT sẽ tập trung trừ thấp, tiêu viêm, thông kinh hoạt huyết, thanh nhiệt giải độc, khai thông dòng chảy để làm u xơ nhỏ lại.

• Ưu điểm:

Cơ chế chữa bệnh của YHCT là đi sâu trị bệnh tận gốc, loại bỏ độc tố và bệnh khó có thể tái phát. Vì vậy khi điều trị bằng biện pháp này, nam giới vừa chữa khỏi bệnh phì đại tiền liệt tuyến vừa tăng cường sức đề kháng để bảo vệ sức khỏe. Đồng thời các bài thuốc nam được bào chế hoàn toàn bằng thảo dược tự nhiên nên khi điều trị người bệnh không cần lo lắng gặp phải tác dụng phụ.

• Nhược điểm:

So với thuốc tây thì thuốc nam phát huy tác dụng chậm hơn vì chất thuốc cần thời gian để ngấm sâu vào cơ thể. Ngoài ra các thang thuốc truyền thống phải đun sắc phức tạp, nếu người bệnh phạm sai lầm ở một trong các khâu bốc thảo dược, chỉnh lửa, căn giờ đun đều có thể làm biến đổi hiệu quả của thuốc. Điều này khiến bệnh nhân dễ nản chí và không sử dụng hết liệu trình.

Trên thị thường còn xuất hiện nhiều phòng khám giả, bán thuốc kém chất lượng gây khó khăn cho quá trình điều trị của người bệnh. Do vậy, thời gian tìm kiếm nhà thuốc an toàn, uy tín không hề đơn giản.

Ngoài việc áp dụng các phương pháp điều trị phổ biến, nam giới nên thay đổi thói quen sống lành mạnh để ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Nhìn chung, u tiền liệt tuyến sẽ không gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu nam giới phát hiện sớm và kiểm soát bệnh kịp thời. Ngoài ra quá trình điều trị sẽ thuận lợi hơn nếu bạn thăm khám sức khỏe thường xuyên và tuân thủ liệu trình các y, bác sĩ đã đề ra.